Мен Президент Тоқаевтың Қазақстан халқына бүгінгі Жолдауын тыңдадым.
Менің әсерім және пікірім:
Біріншіден, Жолдауға баға бермес бұрын, болып жатқан геосаяси және ішкі саяси оқиғалардың мәні мен мәтінін нақты түсіну керек. Қазір кез келген өткір саяси маневрлер үшін шынымен де өте қиын кезең.
Екіншіден, президент Тоқаев қойған шектеулердің көптігін ескеру қажет. Бұл бұрынғы президент алдындағы міндеттеме, бұл Путин алдындағы міндеттеме, бұл халық алдындағы міндеттеме.
Үшіншіден, Ресейде де, Қазақстанда да экономикалық жағдайдың нашарлауын және соның салдарынан наразылық көңіл-күйінің өсуін ескеру қажет.
Жоғарыда айтылған шектеулерге сүйене отырып, саясат әрқашан мүмкін болатын өнер екенін түсіне отырып, мен Президент Тоқаев берілген шарттарда қолынан келгеннің бәрін жасады деп айтар едім.
Ал енді тікелей Жолдау туралы.
Бұл шын мәнінде көлемді және әсерлі шаралар кешені, соның ішінде нақты шаралар. Бұл пакет концептуалды идеяларды да, идеологияны да, нақты қадамдарды да қамтиды. Концептуалды түрде хабарлама өте жақсы.
Билік тармақтары арасында өкілеттіктерді қайта бөлу. Парламентті, жергілікті билік органдарын, азаматтық қоғамды, сондай-ақ адам құқықтарын қорғау тетіктерін нығайту. Саяси партияларды тіркеуді жеңілдету, конституциялық сот қызметін қалпына келтіру, Омбудсменнің өкілеттігін күшейту. Қысқасы, тұжырымдамалық тұрғыдан өте жақсы хабар. Бірақ…
Тəуелсіздігіміздің бүкіл тарихында бізге талай рет демократиялық реформалар уәде етілгенін, кейін оның тежеушісі тоқтағанын ескерсек, айтылғандардың нақты, іс жүзінде жүзеге асатынына əлі де сене қоймаймыз. Дегенмен, бұл хабарламада бұрынғыға қарағанда әлдеқайда ерекшеліктер бар екенін атап өткен жөн.
Айтылған идеялардың көпшілігі әлі де болса реформалардың идеялары және тек уәделері екенін анық түсіну керек.
Бүгін жарияланған реформаларға түпкілікті баға олар заңдар мен заңға тәуелді актілерге бекітілгеннен кейін ғана берілуі мүмкін.
Көп жағдайда мән-мағынасы іске асыру сатысында нақты жойылатынын білеміз. Сондықтан азаматтық қоғам ешқашан босаңсымауы керек. Жолдауды жүзеге асыруда шенеуніктердің дені ескі биліктен шыққанын ұмытпайық. Ал олардың не істесе де, диктатура болып шығатын қасиеті бар. Сондықтан бүгінгі айтылған ойлар мен уәделерді нақты реформаларға жеткізу, сонымен бірге реформалардың шынайы болуы қоғамның немқұрайлылығы мен ілтипаттылығына байланысты.
Президент Тоқаев өз жолдауында сайлаушылардың жүрегіне бірнеше рет снайперлік оқ атты. Бұл үш аймақты қалпына келтіру, ең бастысы, олардың дұрыс атауларын қою болды. Қонаевтың сіңірген еңбегін тану және оның құрметіне Қапшағай қаласының атауын өзгерту туралы ұсыныстарды ерекше атап өтуге болады. Мен көптеген қазақстандықтардың үміт күрсінісі мен алғысын тікелей физикалық түрде сезіндім.
Қорытындылай келе, Тоқаевтың Қазақстан халқына бүгінгі Жолдауы Қазақстанның болашағын дұрыс жолға салған өте жақсы оқиға деп айтайын. Бүгінгі тұрақсыз әлемде Жолдау бізде бәрі жақсы болады деген үміттің тынысын берді! Бірден емес, тез емес, бірақ солай болады! Мен сене бастадым.
P.S. Енді Ресей мен Украина арасындағы соғыста бұл халықтармен бауырластық қарым-қатынасын үзбей, бейтараптық сақтасақ болғаны, әйтпесе бәрі быт-шыт болады.
