Украина президенті Владимир Зеленский АҚШ-пен арадағы стратегиялық ресурстарға қол жеткізу туралы құпия келісім жобасының жарияланып кетуіне байланысты Сыртқы барлау қызметіне (СБУ) тергеу жүргізуді тапсырды. Бұл келісім жобасы америкалық компанияларға Украина аумағындағы барлық пайдалы қазбаларды өндіруге басымдық беруді көздегені туралы ақпарат тарады, деп хабарлайды "Адырна" ұлттық порталы.
Financial Times мәліметінше, тергеу шеңберінде түрлі ведомстволардың қызметкерлері тексеріліп жатыр, кейбіріне полиграф (өтірік детекторы) қолданылады. Қанша адамның жауапқа тартылғаны әзірге белгісіз.
СБУ бұл тергеуді заң аясында жүргізіп жатқанын мәлімдеп, операциялық әрекеттерге түсініктеме беруден бас тартты. Ал президент кеңсесі де пікір білдірмеді.
26 наурызда депутат Ярослав Железняк аталған құжаттың көшіресін жариялаған. Келесі күні-ақ Financial Times өз нұсқасын жариялап, келісімнің басты тармақтарын талдап шықты.
28 наурызда Зеленский бұл жағдайға пікір білдірді.
«Бұл ақпаратты кім таратқаны мен үшін өте маңызды», – деді ол.
Жобаның жаңартылған нұсқасы АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамптың әкімшілігі тарапынан ұсынылған. Ақпан айында келісілген нұсқадан бұл жоба түбегейлі өзгеше. Онда Украина қауіпсіздігіне қатысты ешқандай кепілдік қарастырылмаған. Сонымен қатар құжат бойынша Украинадағы мұнай, газ және басқа да ресурстардан түсетін табысты бақылайтын бірлескен кеңес құру көзделген.
Киев билігі бұл жобаны елдің стратегиялық активтері шетелдік құрылымдардың бақылауына өтуі мүмкін деп қауіптенеді. Бұдан бөлек, АҚШ әскери көмекті грант емес, қайтарымды несие түрінде беру шартын қойған.
АҚШ қаржы министрі Скотт Бессент бұл инвестициялардың өзі Ресейге қарсы қорғаныс факторы екенін айтты. Алайда Киев бұл ұстанымды қолдамады.
Президент Зеленский АҚШ тарапынан ұсынылған жаңа талаптарды ашық түрде қабылдамай тастады. Бұған жауап ретінде Дональд Трамп Зеленскийді келісімді бұзбақ болды деп айыптап, құжатқа қол қойылмаса «үлкен қиындықтар» болатынын ескерткен еді.
