مامىر ايىنىڭ 30 – جۇلدىزىندا اپف قب – ءنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن الماتى پىكىرسايىس جاستارىنىڭ جىلدىق قورىتىندى كەشى ءوتتى. اپف(الماتى پىكىرسايىس فەدەراتسياسى) قوعامدىق بىرلەستىگى ءوز قۇرامىنا 18 ۋنيۆەرسيتەت، 26 مەكتەپتەن تۇراتىن جانە اعىلشىن، ورىس جانە قازاق ليگالارى بويىنشا پىكىرسايىس توڭىرەگىندە جوبالار جاسايتىن ۇيىم.
الماتى جاستارىنا العاش رەت 1994 جىلدان تانىلا باستاعان پىكىرسايىس قوزعالىسى بىردەن تانىمالدىققا يە بولىپ، ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىردى. امەريكاندىق پارلامەنتتىك فورمات بويىنشا باستالعان ويىندار ورىس، قازاق ليگا ستۋدەنتتەرى اراسىندا ويناتىلىپ، اۋقىمدى تۋرنيرلەرمەن جالعاستى. وسىلايشا العاش رەت ۋنيۆەرسيتەتتەر ىشىندە پىكىرسايىس كلۋبتارى اشىلىپ باستادى.
ال، تەرەڭىرەك ۇڭىلەتىن بولساق العاشقى قازاق دەباتەرلارى رەتىندە الاش زيالىلارىن ايتساق بولادى. مىسالى، پىكىرسايىستا قولدانىلاتىن «قارار» - ءسوزى قازاق گازەتىنىڭ جاريالانىمدارىنا قاتىستى دا قولدانىلادى. ياعني، «قاراردىڭ» «تاقىرىپتان» باستى ايىرماشىلىعى بايانداما جاساۋدا ەمەس، قىزۋ تالۇىعا سالۋدا بولىپ وتىر. سونىمەن قاتار، جالپىقازاق سەزىندە مۇستافا شوقاي باستاعان «مۇسىلمان فراكتسياسى» نەمەسە «الاش فراكتسياسى» دەگەن سەكىلدى سوزدەردى كەزدەستىرۋگە بولادى. ال، پىكىرسايىسقا قادام باسقان كەز كەلگەن ادام «ۇكىمەت فراكتسياسى – وپپوزيتسيا فراكتسياسى» دەگەن سوزدەردى ەستىپ جاتادى. سونىمەن، پىكىرسايىس دەگەندى قالاي تۇسىنەمىز؟
پىكىرسايىس – ءبىر تاقىرىپتىڭ توڭىرەگىندە جان – جاقتى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزە وتىرىپ، ارنايى ەرەجەلەر توڭىرەگىندە سايىسقا ءتۇسۋى. دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكالىق فورۋمنىڭ بولجامى بويىنشا 2025 جىلعا دەيىن بارلىق قىزمەتكەرلەردىڭ 50% — ى قايتا وقىتۋدى قاجەت ەتەدى. وسىنداي اقپاراتتىق الاڭدا، سۇرانىسقا يە بولۋعا اسا قاجەتتى قابىلەتتەر ساناتىنا – كريتيكالىق جانە اناليتيكالىق ويلاۋ، پروبلەمانى شەشۋ جانە جان – جاقتى قاراي الۋ قابىلەتى، كوشباسشىلىق جانە كوپشىلىك الدىندا شەبەر سويلەي الۋ سىندىلار جاتقان ەكەن.
مەڭگەرەتىن قابىلەتتەر - ماسەلەن پىكىرسايىس قاتىسۋشىلارعا كوپشىلىك الدىندا سويلەۋ، دالەلدەۋ جانە ءوز ويىن ءتيىمدى جەتكىزۋ قابىلەتتەرىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. بۇل داعدىلار تەك پىكىرتالاستا عانا ەمەس، ءومىردىڭ كوپتەگەن باسقا سالالارىندا، سونىڭ ىشىندە كاسىبي مانساپتا دا قۇندى. سونداي اق پىكىرتالاس سىني تۇرعىدان ويلاۋ داعدىلارىن دامىتۋعا ىقپال ەتەدى، ويتكەنى قاتىسۋشىلار ءارتۇرلى دالەلدەر مەن دالەلدەمەلەردى تالداپ، باعالاۋعا ءماجبۇر بولادى. بۇل ولارعا شەشىم قابىلداۋدا جانە ءوز پىكىرلەرىن قالىپتاستىرۋدا ءبىلىمدى جانە اناليتيكالىق بولۋعا كومەكتەسەدى.
پىكىرسايىستى مەديا الاڭىندا، جاستاردىڭ الەۋمەتتەنۋى ماقساتىندا جانە باستىسى ەڭ ىقپالعا تەز تۇسەتىن مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا كوبىرەك دامىتۋ، قولداۋ شارالارى ارقىلى ۇلت ەرتەڭىنە قىزمەت ەتەتىن زيالى قوعام ازاماتتارىن قالىپتاستىرۋعا بولادى. سەبەبى، كەمەلدىكتىڭ ۇلى شىڭى – ءوزى ءومىر سۇرەتىن قوعامدى جاقسارتۋدا.
نەگىزى وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردىڭ دەباتتان الاتىن قۇندىلىقتارى وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە ءوزىن ءوزى دامىتۋعا ارنالعان اكادەميالىق، دوستىق ورتادا كوپتەگەن نەتۆوركينگتىك بايلانىس الۋعا بولادى. پىكىرسايىس تۇلەكتەرى قاتارىندا: اسحات كاناتوۆيچ ايماگامبەتوۆ، ەربولات مۇحاممەدجان، رۋسلان جەلدىباي سىندا ازاماتتار بار.
وسىنداي قوزعالىستىڭ تۇراقتى دامۋىن ميسسياسى قىلعان الماتى پىكىرسايىس فەدەراتسياسى 2019 جىلى قۇرىلىپ، 2023 جىلى رەسمي قوعامدىق بىرلەستىك بولىپ تىركەلدى. العاشىندا ماقساتى – ورتاق تورەشىلەر ەرەجەلەرى مەن بازاسىن قۇرۋ بولىپ، ترەنينگتەر وتكىزىپ باستاعان. كەيىننەن بۇل ۇيىم قىزمەتى ۇلكەنىرەك اۋقىمعا يە بولىپ، جوبالار اۋقىمىن كەڭەيتتى.
الماتى پىكىرسايىس فەدەراتسياسى ءوزىنىڭ سوڭعى جىلداعى جۇمىسىنىڭ وزىندە بىرقاتار جوبالاردى جۇزەگە اسىردى. اتاپ ايتساق، بىرنەشە رەسپۋبليكالىق تۋرنير، نۇر وتان اۋىسپالى كۋبوگى 5 قالالىق وففلاين ءتۋرنيرى، 3 قالالىق ونلاين ءتۋرينرى ، 1 رەسپۋبليكالىق ورتا جانە جاس بۋىندار ءتۋرنيرىن وتكىزدى. ودان بولەك، «ازامات-پىكىرسايىس الاڭى» اتتى تەلەپروەكتتى «ەل ارنا» ارناسىمەن بىرەگە ءتۇسىرىپ،ەفيرگە شىعاردى. باعدارلامادا ءار اپتا سايىن الماتى قالاسىنىڭ ۇزدىك پىكىرسايىسشىلاردى كوكەيكەستى ماسەلەلەردى تالداپ، پىكىرسايىس اۋديتورياسىن كەڭەيتۋدە.
سونىمەن قاتار، العاشقى «دەبات-ينتەللەكتۋالدى پىكىرسايىس الاڭى» اتتى دەبات قوزعالىسىنا بايلانىستى 2-تومدىق كىتاپ جازىپ،قازىرگى تاڭدا مەكتەپ جانە ۋنيۆەرسيتەت پىكىرسايىسشىلارى كەڭىنەن قولدانۋدا. كىتاپ ساتىلىمى 1000 – عا جەتىپ، قازىرگى تاڭدا باسپادا 2 – سانى شىعارىلۋدا. سونداي – اق، 2021 - 2022 جىلى الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنداعى دارىندى بالالارمەن جۇمىس ورتالىعىمەن "ستۋدەنتتىك دەسانت" جوباسىنىڭ اياسىندا 2 تىلدە 3600 وقۋشىنى قامتىعان 2 ايلىق مەكتەپ وقۋشىلارىنا سەمينار ترەنينگ، 30 ترەنەر دايىنداپ شىقتى. ورتاق اتقارىلاتىن جوبالاردان بولەك ءار كلۋبتىڭ ءداستۇرلى وتكىزەتىن رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق جانە قالالىق تۋرنيرلەرىنىڭ ناتيجەسى دە از ەمەس.
مەكتەپ ليگاسىنا ارناپ، گرانتتار مەن جەڭىلدىكتەر ويناتاتىن جىل تۋرنيرلەرى قاتارىنا «Sirius» پىكىرسايىس كلۋبى مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا «Sirius Cup V» ءتۋرنيرىن، «بولتىرىكتەر دوداسى» اتالاتىن جاس بۋىنداردىڭ العاشقى ىشكى ءتۋرنيرىن ،تەو جپم – ءنىڭ «ICE - SCREAM»، «TEO CUP» سەكىلدى تۋرنيرلەرى بار.
پىكىرسايىسقا ەڭ مۇقتاج توپتاردىڭ ءبىرى رەتىندە بالالار ءۇيىن ايتا الامىز. قوعامعا، ۇلكەن ومىرگە شىققاننان كەيىن تاربيەلەنۋشىلەردىڭ ءوزىن سەنىمدى ۇستاپ، جاقسى جۇمىس ورىندارىنا ورنالاسۋ قابىلەتتەرىن پىكىرسايىس ارقىلى مەڭگەرۋگە بولادى. وسى ماقساتتا، الماتى قالاسىنداعى بالالار ينتەرناتىمەن قايىرىمدىلىق جوبالارى مەن دەبات ترەنينگتەرى ءوتتى.
حالىقارالىق دەڭگەيگە شىعۋ ءۇشىن American Space, Caravan Knowledge سەكىلدى ۇيىمدارمەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، اعىلشىن تىلىندەگى كونفەرەنتسيا – تۋرنيرلەر جوسپارلانۋدا.
بۇل شارالاردىڭ بارلىعى پىكىرسايىس جاناشىرلارىنىڭ ءوز قالاۋىمەن، ۇلكەن قارجىلاي كومەكتەرسىز – اق جاساعان، ازدى كوپتى شارالارى بولىپ تابىلادى. ءوز كەزەگىندە ەندى ۇلكەن اينالىمدار الىپ باستاپ جاتقان فەدەراتسيا بارلىق ۇسىنىستارعا اشىق.
مەرەي راشيدقىزى،
الماتى پىكىرسايىس فەدەراتسياسى پرەزيدەنتى
