Ýaqytpen jyljyp Táýelsizdik merekesi de kelip qaldy. Bıyl táý eter Táýelsizdigimizge 30 jyl tolsa, QR UQK Shekara akademııasyna 26jeltoqsanda tabany kúrekteı 90 jyl tolady. Osyǵan oraı gazetimizdiń osy sanyn ǵasyrǵa jýyq tarıhy bar oqý ordasyna arnaýdy jón sanadyq.
Áskerı qyzmetshilermen jumys jasaýda jaýyngerlik jáne moraldyq rýh negizgi basymdyq bolyp qaralmaıtyn armııa joq shyǵar, sirá. Armııa úshin barlyq negizderdiń negizi jáne mundaǵy mańyzdy ról tárbıeshi ofıerlerge júktelgen. Olardyń mindeti – naǵyz áskerı qyzmetshi etip tárbıeleý bolyp tabylady. Osy rette tártip pen tárbıe tizginin teń ustaǵan tárbıeshilerdiń qyzyǵynan da qıyndyǵy basym aıtýly qyzmetterin sózben sýrettep jetkizýdiń ózi ońaı shaǵylatyn jańǵaq emes. Áıtse de, búgin bizakademııanyń mádenı aǵartýshylyq jáne memlekettik til máseleleri týraly keńirek áńgimeleımiz.
Aıta ketý kerek, tárbıelik, áleýmettik-quqyqtyq jáne ıdeologııalyq jumystary jónindegi basqarma quramyna tárbıe jáne ıdeologııalyq jumystary, til saıasaty, psıhologııalyq áleýmettik qamtamasyz etý bólimshesi men mádenı bos ýaqyt uıymdastyrý bólimderi jatady.
Atalmysh basqarmaǵa sanaly ǵumyryn shekarashy mamandyǵyna arnaǵan tájirıbeli shekarashy, bilikti ofıer polkovnık Alıev Aıdos Abdıbahabovıch basshylyq etse, onyń orynbasary jaqynda ǵana polkovnık áskerı shenin alǵan ofıer Belgojaev Dáýren Qýanyshuly basqarma jumysyn bir kisideı uıymdastyryp keledi.
Búginde osy bilikti shekarashylardyń basshylyq etýimen akademııanyń negizgi baǵyttarynyń biri bolyp sanalatyn joǵarydaǵy bólimder ózderine júktelgen jaýapty mindetti abyroıly atqaryp júr.
Bizge bergen suhbatynda bas tárbıeshi polkovnık A.Alıev: «Maqsatymyz – aýysapaly jeke quramǵa patrıottyq tárbıe berý, oqý-jaýyngerlik tapsyrmalardy sapaly oryndaý, kýrsanttardy tárbıeleý, joǵary moraldyq rýh, qazaqstandyq patrıotızmge tárbıeleý», – dep erekshe atap ótti.
«Jumyla kótergen júk jeńil», - demekshi tárbıe qurylymdarynyń ofıerleri akademııadaǵy basqa da qurylymdyq bólimdermen birlesip, oqý dıvızıondaryndaǵy moraldyq-psıhologııalyq jaǵdaıdy qalpyna keltirý, qasterli shekarashy mamandyǵynyń bedeli men ımıdjin arttyrý, kýrsanttardyń ar-namysynyń qorǵalýyn qamtamasyz etý, áskerı tártip pen quqyqtyq tártipti nyǵaıtý úshin úlken tárbıe jumysyn atqarýda. Ásirese, bul baǵytta tártip pen tárbıe tizginin teń ustaǵan birinshi bólim bastyǵy podpolkovnık S.Ormantaev, konsýltant podpolkovnık B.Nurpeısov jáne bólimniń aǵa ofıeri maıor Iý.Jomartqyzynyń aıtýly eńbegináriptesteri jaqsy biledi. Sonymen qatar, psıhologııalyq áleýmettik qamtamasyz etý bólimshesiniń bastyǵy maıor D.Semenov, maıor R.Ýteshov jáne qyzmetshi A.Berdiǵojaevany adam janynyń ınjeneri dep aıtqym keledi. Ár kýrsanttyń ishki jandúnıesine úńilip, adam boıyndaǵy aýytqýshylyqtyń aldyn alýǵaǵa asyǵatyn psıhologtar qandaı qurmetke de laıyqty.
Biz sóz etip otyrǵan basqarma ujymy QR UQK Shekara akademııasynyń 90 jyldyq mereıtoıyna qyzý daıyndyq jumystaryn bastap ketkeli qashan. El Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵymen akademııanyń 90 jyldyǵyna oraı uıymdastyrylǵan tálim-tárbıelik mańyzy zor mádenı aǵartýshylyq jáne sporttyq aıtýly sharalar kýrsanttardyń qatysýymen uıymdastyrylyp kópshiliktiń kóńilinen shyǵýda.
Atap aıtqanda, ıgilikti sharalardyń basy bolyp akademııanyń 90 jyldyǵyna oraı estafeta uıymdastyryldy. Akademııaǵa – 90 jyl sımvoly men «Men akademııamdy maqtan tutamyn» qurmet kitaby elimizdiń memlekettik shekarasyna jol tartyp, jaqynda ǵana qaıta oralǵan bolatyn. Bul týraly birneshe ret respýblıkalyq jáne vedomstvalyq basylymdarǵa arnaıy materıaldar jazyldy. Sonymen qatar, oqý ordasynyń qurylǵannan beri júrip ótken jaýyngerlik dańqty jolyn dáripteıtin qundy syr shertetin sýretterge toly kitap daıyndalyp, mereıtoı qarsańynda jaryq kórmek. Osyndaı jaýapkershiligi mol bir atan túıge júk bolarlyqtaı ataýly jumystardyń basy-qasynda júrgen mádenı bos ýaqyt jumystaryn uıymdastyrý bóliminiń bastyǵy maıor R.Seısembekov, aǵa ofıer maıor D.Qarsybaeva, serjant B.Segizbaeva, qyzmetshiler S.Kanıeva, K.Erbýlatov kýrsanttarǵa bos ýaqyt qaldyrmaı óner-bilimge baýlýda.
Memlekettik tildiń abyroıyn asqaqtatyp, bedelin bıiktetip júrgen til saıasaty bóliminiń ondaǵy tilge janashyr áriptesterim memlekettik tildiń mereıin ósirýden jalyqqan emes. Akademııada jıyrmadan astam ózge ult ókilderi qyzmet atqarady. Memlekettik tildi meniń tilim dep maqtan tutatyn ózge ult ókilderiniń til úırenýge degen qulshynysy kúshti. Shekara akademııasynyń bastyǵy bekitken áskerı qyzmetshilerdiń memlekettik tildi meńgerý boıynsha arnalǵan oqý baǵdarlamasyna sáıkes josparlanǵan sabaqtarda qyzyǵýshylyq tanytyp úırensem, bilsem degennıetteri kóńilge qýanysh uıalatady. Budan bólek til janashyrlary aýdarma jumysynyń sapaly jasalýyn júzege asyryp, erekshe qadaǵalaıdy.Áskerı qyzmetshilerdiń basym bóligi ózge ulttyń ókilinen bolsa da memlekettik tildiń damýy báseńdegen emes. Memlekettik til bóliminiń bastamasymen akademııa jeke quramynyń arasyndaǵy ózge ult ókilderiniń óz tilderindegi quttyqtaýlaryn jınaqtap «Jeti jurttyń tilin bil» jobasy júzege asqan bolatyn. Joba aıasynda Shekara akademııasynda qyzmet atqaratyn túrli ult ókilderiniń qatysýymen el Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna jáne QR UQK Shekara akademııasynyń 90 jyldyq tarıhyna oraı «Sen de bir kirpish dúnıege...» chellendj beınerolıgi túsirilip, kórermenderine jol tartty. Sonymen qatar, «Til sheberi» baıqaýy uıymdastyrylyp úzdik jeńimpazymyz anyqtalyp basqa da áriptesterine úlgi boldy. Taǵy bir aıta ketetini, til saıasaty bólimi basqarma ujymynyń jumysyn qorytyndylap otyratyn basylymnyń shyǵýyna uıytqy boldy.
Alash ardaqtylarynyń biri - Mirjaqyp Dýlatovtyń «Qaı eldiń baspasózi kúshti bolsa, sol el kúshti sanalady» degen sózi bar. Osy qaǵıdany berik ustanǵan basqarma ujymy «Akademııa: Keshe.Búgin. Erteń.» atty oqý ornynyń ishinde ǵana taratylyp, aıyna bir ret jaryq kóretin gazet shyǵarýdy qolǵa aldy. Basylym oqý ordasynda bolyp jatqan tyń jańalyqtardy, akademııanyń tynys-tirshiligin ıaǵnı, ótkeni men búginin úzdik kýrsanttar men olardyń tyrnaq aldy týyndylaryn jáne ozat bólimsheler men ataýly merekelik sharalardy arnaıy jarııalap otyrady. Kezinde osy baspasóz arqyly ıdeologııalyq jumystardy júzege asyrǵan alpaýyt elder ózderiniń kózdegen maqsatyna jetip otyrǵany tarıhtan belgili. Sondyqtan, kýrsanttardyń ulttyq rýhyn kóteretin bul basylymnyń orny erekshe. Osyndaı ıgilikti isterdiń júzege asýyna bólim bastyǵy podpolkovnık L.Beglova, podpolkovnık S.Ibraımova, maıor T.Tastanov jáne qyzmetshi J.Jabyrbekovtyń tynymsyz eńbegin aıta ketsek artyq bolmas.
Iá, «Tárbıe basy – tal besik», - dep halqymyz beker aıtpaǵan. Adamǵa eń birinshi bilim emes, tárbıe kerek. Óıtkeni «Tárbıesiz bilim – adamzattyń qas jaýy, apaty», - degen eken Ál-Farabı babamyz. Olaı bolsa, tárbıe basqarmasynyń uıymshyl ujymy qashanda kýrsanttardyń tárbıesine erekshe mán berip, olardyń myqty azamat bolyp qalyptasýyna óz úlesin qosýda.
Jabyrbekov Janat,
QR UQK Shekara akademııasynyń
baspasóz hatshysy
