Неліктен санитарлық дәрігерлер адам толы автобусқа қарағанда кафеде жұқтыру қаупі көп екеніне немесе вирус сағ. 22.00-ден кейін кенеттен «оянып», белсенді тарайтынына сенімді? - бұл туралы Дания Еспаева фракцияның депутаттық сауалында мәлімдеді.
ҚР Премьер-Министрінің орынбасары
Е.Л. Тоғжановқа
Таяуда өткен елдегі эпидемиологиялық ахуал жөніндегі кеңес барысында Президент Қ.Тоқаев Денсаулық сақтау министрлігінің, санитарлық дәрігерлер мен әкімдіктердің жұмысына төмен баға беріп, олардың жұмысының негізгі бөлігі экономиканың түрлі секторларының қызметін шектеуге, мониторингтік топтардың рейдтері мен айыппұлдарға алып келгенін атап өтті.
Мемлекет басшысы: «Шектеулер мен кейінгі рейдтер оң нәтиже бермеді, әлеуметтік шиеленісті тудырды. Мониторингтік топтардың жұмысы бизнесмендердің наразылығын тудыра бастады. Ол кейде ашық емес сипатқа ие: кейбір мекемелер жиі тексерілуі мүмкін, ал басқалары мүлдем тексерілмеген.
«Ақ жол» демократиялық партиясының фракциясы мұндай бағалауды толықтай қолдайды.
Біз өз депутаттық сауалдарымызда мониторингтік топтардың қызметі мен олар салатын айыппұлдардың заңсыз әрі сыбайлас жемқорлық сипат алғаны туралы хабарлағанымызды еске салуға мәжбүрміз.
Біз тыйымдардан бас тартуды және Кәсіпкерлік кодекске сәйкес бизнесті ақылға қонымды реттеуге көшуді ұсындық.
Кодекске сәйкес, санитарлық-эпидемиологиялық талаптардың сақталуын тексеруді СЭҚ жүргізуі тиіс. Алайда, барлық жерде кәсіпкерлерді мүлдем басқа тұлғалар полиция, әкімдіктер, олардың тағылымдамадан өтушілері (яғни лауазымды тұлғалар да емес), волонтерлер және т. б. тексереді. Ал санитарлық дәрігерлер тек осы топтардың «хаттамалары» негізінде айыппұл жазып береді.
Бұл ретте мониторингтік топтардың өздері бетперде режимін сақтамайды, кәсіпкерлердің заңды құқықтарын бұзады, өз қалауы бойынша объектілерді бұзады; кәсіпкерлерге олардың заңсыздығына дау айтуға мүмкіндік болмас үшін іс-әрекеттеріне бейне түсірілімдер жүргізуге тыйым салады.
Мониторингтік топтарда топтың іс-әрекеті, бизнеске залал келтіру және кәсіпкерлерден қорқытып алушылық үшін толық жауапкершілікті мойнына алатын нақты лауазымды тұлға жоқ. Олар өздеріне өздері Конституция мен заң бекітіп алған түсініксіз ұрыларға айналды.
Сондықтан жергілікті жерлерде пайда мониторингтік топтардың атын жамылып, кәсіпкерлердің қалтасын жымқырған, ешқандай мемлекеттік органға қатысы жоқ алаяқ топтар пайда болғаны жайдан-жай емес.
Біздің барлық өтініштерімізге осындай әрекеттердің заңсыздығы туралы прокуратура органдары полиция мен әкімдіктер құрған мониторингтік топтар Кәсіпкерлік кодекске сәйкес СЭҚ бұзушылықтар және жұқтыру қаупі туралы шұғыл хабарлама болған кезде ғана тексерулер жүргізе алады деген жауап жолдады.
Ал әкімдіктер мен полиция Кодекске назар аудармауы мүмкін екен.
Бірақ, бұл Заңды тікелей ескермегендік болып табылады! Заңның қолданылуы төтенше жағдай кезінде ғана тоқтатылуы мүмкін, бірақ ол бір жыл бұрын, өткен жылдың 11 мамырында аяқталған болатын. Сондықтан, барлық мемлекеттік органдар Заңды сақтауға міндетті.
Сонымен қатар, санитарлық дәрігерлер енгізген шектеулердің өзі көптеген сұрақтар туғызады. Әр аймақтың өз шектеулері бар, олар көбінесе ақыл-ойға және жасыл, сары, қызыл аймақтарға бөлінуге қайшы келеді.
Мысалы, тамақтану мен дүкендердің жұмыс уақытына шектеулер бір жерде 20:00-ге дейін, бір жерде 23:00-24:00-ге дейін енгізіледі; «қызыл» аймақтарда кейбір нысандар «жасыл» аймақтағыға қарағанда одан ұзақ жұмыс істегені де кездеседі.
Неліктен санитарлық дәрігерлер адам толы автобусқа қарағанда кафеде жұқтыру қаупі көп екеніне немесе сағ. 22.00-ден кейін вирус кенеттен «оянып», белсенді тарайтынына сенімді? Мұндай шешімдер Бір жылдан бері қандай статистикалық, ғылыми дәлелдерге негізделген?
Ақыл-ой тұрғысынан алғанда, олардың жұмыс уақытын шектегеннен гөрі жабық бөлмелердің толтырылуын шектеу әлдеқайда маңызды; объектілерге тыйым салу мен басқалардағы той-думандарға көз жұмудан гөрі қашықтықты сақтауды талап ету әлдеқайда тиімді.
Келушілердің маска режимін бұзғаны үшін бизнеске қашан айыппұл салынатыны тіпті түсініксіз. Осы логикаға сәйкес, сатушылар немесе даяшылар бір емес бірнеше ер кісімен төбелесуге мәжбүр. Сонымен бірге, Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заң тұтынушыларға қызмет көрсетуден бас тартуға бизнеске тыйым салады. Заңға қарсы және жалпы ойға қонымсыз қарама-қайшылықтар көп.
Президент Қ. Тоқаев осы шектеулер мен кейінгі рейдтердің барлығы күткен оң нәтиже бермегенін атап өтті. Есесіне олар шағын және орта бизнестің жұмысына кедергі жасап, күйретіп, мыңдаған отбасын күнкөріс қаражатынсыз қалдырды.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты «Ақ жол» депутаттық фракциясы:
- Мониторингтік топтарды жою не олардың құрамы мен іс-әрекеттерін Кәсіпкерлік кодекске сәйкес келтіруді, сондай-ақ әрбір топтың барлық іс-әрекеттеріне жауапты тұлғаны айқындауды.
- Денсаулық сақтау министрлігінің коронавирустың таралу дәрежесі бойынша аймақтар үшін бірыңғай санитарлық талаптар әзірлеуін;
- сауда, қоғамдық тамақтану және қоғамдық көлік объектілерінде тек маскалық режим мен келушіге арналған алаң нормасы бойынша шектеулерді (3-4 ш. м.) қалдырып, жұмыс күндері мен уақыты бойынша тыйымдарды алып тастауды;
- тұтынушылардың бұзушылықтары үшін кәсіпкерлерді жазалауды тоқтатуды;
- маска режимін, қолғаптар мен кілемшелерді бұзу жағдайлары мен қарастырылған үлкен мөлшердегі айыппұлдар ӘҚБтК-нің 425-бабына қатысты болмағандықтан, осы бапты қолданудан бас тартуды талап етеді.
Құрметпен,
«Ақ жол» фракциясының депутаттары
