"1989 жылғы либералды идеалдар өздігінен ақталатын нәрсе емес. Біздің тарихымызға және айналамыздағы әлемге қарап, біз осыны көріп отырмыз" – деп мәлімдеді Германия канцлері Олаф Шольц.
Берлин қабырғасы мемориалындағы сенбі күнгі шарада, Германия президенті Франк-Вальтер Штайнмайердің қатысуымен, Холодтық соғыс кезінде Ресей қолдаған Шығыс Германиядан (ГДР) қашып шығуға әрекет етіп, қаза болған 140 адамды еске алды. Кешке Берлиндегі атақты Бранденбург қақпасының жанында, 1961 жылдан бері қала екіге бөлінген бетонды тосқауылдың орнында «бостандық кеші» өтіп, музыкалық және жарық шоу ұйымдастырылды.
Еске алу шараларына бүкіл әлемнен демократиялық қозғалыстың белсенділері шақырылған, оның ішінде Беларусь оппозициясының жетекшісі Светлана Тихановская мен ирандық диссидент Масих Алинежад бар.
Қабырғаның төрт километрлік (2,5 миль) маршруты бойында 1989 жылғы наразылықтардың плакаттарының көшірмелері ілінген. Қала бойынша тарихи оқиғаның маңыздылығын көрсету мақсатында көркем инсталляциялар ретінде азаматтардың «бостандық» тақырыбында жасаған мыңдаған суреттері қойылған.
Берлиннің бас мәдениет қызметкері Джо Чиало бұл тақырыптың «популизм, дезинформация және әлеуметтік бөлінумен күресіп жатқан уақытта өте маңызды» екенін атап өтті.
«Берлин қабырғасы» қорының басшысы Аксель Клаусмайер 1989 жылғы наразылықтардың құндылықтары «қазіргі уақытта солшылдар мен оңшылдар тарапынан шабуылға ұшырап жатқан демократиямызды қорғаудың тірегіне айналғанын» айтты.
155 километрлік қабырға – қырғи қабақ соғыстың аяқталуының символы. Ол 1961 жылы Кремльдің бұйрығымен Батыс Берлиннің айналасында коммунистік азаматтардың Шығыс Германиядан кетуін тоқтату үшін салынған.
Шығыс немістерінің көбі ГДР режимінің аяқталуына ризашылық білдірсе де, кейбіреулері әлі де табыс пен зейнетақылардағы айырмашылыққа көңілі толмайды. Бұл Шығыс Германияда экстремистік оңшыл «Германияға альтернатива» (AfD) партиясы мен Ресейге жақтас антикапиталистік BSW партиясының күшті қолдауын түсіндіреді.
Германияның шығысындағы үш аймақта өткен сайлауда екі партияның да күшті жеңістері елдің шығыс және батыс бөліктері арасындағы саяси қайшылықтардың біріккендеріне 30 жылдан астам уақыт өтсе де әлі бар екендігін көрсетті.
Бұл күндер Германия тарихындағы қайғылы кезеңді де еске салады. 1938 жылдың 9-10 қарашасында Германия мен Австрияда 90-ға жуық еврей қаза тауып, есепсіз мүлік жойылып, ондаған мың адам концентрациялық лагерлерге жіберілген еді.
«Біздің қоғам үшін бұл құрбандарды еске алу өте маңызды және осы оқиғалардан дұрыс сабақ алумыз керек», - деп мәлімдеді үкіметтің баспасөз хатшысы Кристиана Хоффманн.
