24-30 qarasha aralyǵynda Almatyda ótetin XVII Halyqaralyq «Eýrazııa» kınofestıvali – Ortalyq Azııa men túrki áleminiń kınomádenı qazynalaryn pash etetin rýhanı mereke. Bul festıval kórermenderge túrli halyqtardyń tarıhy men jan dúnıesin ashatyn erekshe fılmderdi usynady.
Festıvaldiń basty baǵdarlamalarynyń biri – rejısserlerdiń úzdik týyndylaryn biriktiretin arnaıy baıqaý. Tereń oı, mádenı erekshelik jáne kútpegen sıýjetpen erekshelenetin 9 fılm kórermen nazaryna usynylady. Árbir týyndy qaıtalanbas oqıǵany baıandaıdy. Olar kórermendi óz álemine jetelep, jańa qyrynan tanýǵa múmkindik beredi.
Ortalyq Azııa men túrki álemi elderiniń baıqaýy – túrli mádenıetti toǵystyratyn kópir, kıno áleminiń barlyq qyry men baılyǵyn kórsetetin alań. Onyń basty maqsaty – aımaqtyń kıno ónerin halyqaralyq arenada tanytý, sondaı-aq kórermenderge Ortalyq Azııa men túrki álemi elderiniń qazirgi mádenı qundylyqtaryn tereńirek túsinýge múmkindik berý. Bul baıqaý kıno óneriniń sheksiz múmkindikterin pash etip, erekshe oqıǵalarmen tolyqtyrady.
Bıylǵy baǵdarlamaǵa Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Túrikmenstan, Ázirbaıjan, Tájikstan, Túrkııa, sondaı-aq Reseıdiń Tatarstan jáne Iakýtııa aımaqtary qatysýda. Bul ártúrlilik pen birliktiń taǵy bir dáleli. Kórermender ortaq mádenı dástúrler men ulttyq erekshelikterge negizdelgen kınematografııalyq oqıǵalar arqyly ár eldiń ózindik ásemdigin tanyp, óner álemine saıahat jasaı alady.
Jeke ómirden eposqa deıin: baǵdarlamanyń úzdik týyndylary
«One of Those Days When Hemme Dies» (Túrkııa, 2024, 83 mın.)
Kartınanyń rejısseri kórermenderdi Túrkııanyń ońtústik-shyǵysyndaǵy ystyq jazǵa jeteleıdi. Bas keıipker Eııýp qyzanaq jınap, qaryzyn qaıtarý úshin bar kúshin salady. Bastyǵymen janjaldasqan ol tyǵyryqtan shyǵar jol izdeıdi. Osylaısha qarapaıym kún áleýmettik teńsizdikty kórsetetin dramaǵa aınalady.
«Melody» (Tájikstan, Iran, 2023, 85 mın.)
Fılm mýzyka pániniń muǵalimi Melodıdiń júrek tebirenter oqıǵasyn baıandaıdy. Ol qaterli isikke shaldyqqan balalarǵa mýzyka arqyly qýanysh syılaýdy. Qustardyń úninen erekshe kompozıııa jasaý týraly umtylys ony týǵan aýylyna jeteleıdi. Tabıǵat áýenderin jazý barysynda ol artta qalǵan ómirdiń mańyzyn qaıta sezinedi.
«Joqtau» (Qazaqstan, 2024, 70 mın.)
Fılm uzaq ýaqyt jaryqta bolyp, Qazaqstanǵa qaıta oralǵan jas juptyń oqıǵasyn baıandaıdy. Kindik qany tamǵan jerge sapar olardyń otbasy tarıhyn zertteýge, ótkenmen rýhanı baılanys ornatýǵa jáne ishki úılesimdilikti tabýǵa degen izdeniske aınalady.
«Ǵashyqtar taýy» (Tatarstan, 2024, 99 mın.)
Fılm kórermenderdi Tallyqúl aýylyna jeteleıdi. Ǵasyrlar boıy jergilikti turǵyndar ǵashyqtar taýyna kóterilip, bir-birine adal bolýǵa ant etip kelgen. Alaıda bul qasıetti mekende ken óndirý jumystary bastalmaq. Basty keıipker, qarııa Iasmına, aýyr tehnıkanyń jolyn bógep, qasıetti jerdi qorǵaýǵa bel býady. Bul oqıǵa adam rýhynyń kúshin jáne qarsylasýdyń sımvolyn beıneleıtin áserli hıkaıaǵa aınalady.
Ortalyq Azııa men túrki áleminiń elderiniń baıqaýy baı mádenı dástúr álemine enip, ótkenniń tynysyn seziný jáne kıno arqyly búgingi kúnge qaraýǵa múmkindik beredi. Árbir fılmniń ózindik erekshe kózqarasyn, shekaraǵa qaramastan aımaq turǵyndarynyń baılanysyn kórsetedi.
Dástúrli festıvaldiń negizin qalaýshy jáne uıymdastyrýshy – QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi. Kınofestıvaldi tikeleı uıymdastyrý Sháken Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» ulttyq kınostýdııasyna júktelgen.
