КСРО-ны жақтаушылар бұрын нағыз демократия, тегін медицина, білім беру – әрине, «әлемдегі ең жақсылар» болғанын айтқанды ұнатады. Солай ма?
- КСРО-да демократия орнады
Кеңес халқы елді халық депутаттары кеңестері арқылы басқарды. КСРО-да демократия болған жоқ, тек тоталитарлық партиялық диктатура ғана болды. Кеңестер декоративті органдар болды, ал КОКП-ның жоғарғы жағы ешкім таңдамаған елді басқарды. Коммунистік партия 1917 жылы да, 1987-1991 жылдары да еркін және бәсекелес сайлауда ешқашан жеңіске жеткен емес.
- КСРО-да тегін медицина мен білім беру – дүние жүзіндегі ең жақсысы болды
Негізі дүниенің көптеген елдерінде ешқандай большевизмсіз ТЕГІН емдеп, оқытты. 1940 жылы КСРО-да орта және жоғары оқу орындарында оқу, айтпақшы, ақылы болды. Егер КСРО-да шынымен де «әлемдегі ең жақсы медицина» болса, онда орташа өмір сүру ұзақтығы соншалықты төмен болмас еді.
- КСРО - сегіз сағаттық жұмыс күні белгіленген әлемдегі бірінші мемлекет
Жаңа Зеландияда, Үндістанда, Австралияда, АҚШ-тағы Генри Форд зауыттарында және 1919 жылы Еуропа елдерінің көпшілігінде большевизм орнағанға дейін сегіз сағаттық жұмыс күні болды. Айтпақшы, патша кезінде, большевизмге қарағанда, ұжымдық жұмысшылардың бос уақыты көбірек болды, өйткені діни мерекелер демалыс күндері болып жарияланды.
Қазан төңкерісінен кейін кеңес жұмысшылары құлдықта болды, өз елінде емін-еркін жүріп-тұра алмады, жұмыс орнын ауыстыра алмады, одан да жоғары жалақыны талап етті. Колхозшылар да колхоздарда «барщина» жасауға тиіс болды. Зейнетақы тек 1960 жылдардың ортасынан бастап төлене бастады, оның өзінде олар мүлде аз мөлшерде болды.
- КСРО-да адамдарға тегін баспана берілді
«Тегін баспана» - КСРО-да аз ақы төленетін жұмыс үшін сыйлық ақы. Алайда бұл пәтерлерді күтпегендер көп болды. Тұрғындарды тұрғын үймен қамтамасыз ету төмен болды – бір адамға 15 шаршы метр (Батыста – 5 есе жоғары). Қазіргі ТМД елдерінде – бір адамға 25 шаршы метр.
- КСРО-да адамдар Батысқа қарағанда бай өмір сүрді
Ленин мен Сталиннің тұсында миллиондаған адамдар аштықтан қырылды. Сталин өлгеннен кейін ашаршылық болған жоқ, адамдар кедейшілікте өмір сүрді.
- КСРО-да жұмыс істейтін «әлеуметтік лифт»
Кез келген шаруа баласы керемет инженер немесе ғалым бола алады деп КСРО-да айтылды. Бәлкім, ол «партияның жалпы линиямен» бірге екіленсе, болар еді, бірақ режимге деген адалдығы да оны ГУЛАГ-тан құтқара алмады (Вавилов, Королев, Глушко, Туполев және басқа мыңдаған инженерлер сталиндік қуғын-сүргінге ұшырады).
Сталин қайтыс болғаннан кейін коммунистік режим кеңестік тәртіпке қарсы шыққан кез келген адамды қудалауды жалғастырды. Биліктің «оң анықтамасынсыз» КСРО-да мансап жасау мүмкін емес еді. Брежнев тұсында академик Сахаров сыртқы саясатты сынағаны үшін ғылыммен айналысу мүмкіндігінен айырылып, Горькийге үйқамаққа жіберілді.
Прогрестің ең маңызды қозғалтқышы болып табылатын жеке кәсіпкерлікке КСРО-да тыйым салынғанын болатын. Сондықтан КСРО-да ғылыми-техникалық революция дұрыс өтпей, Батысқа экономикалық бәсекелестіктен КСРО жеңіліп қалды.
Керімсал Жұбатқанов
