1 желтоқсанда Қайым тұтқындалды, 2 желтоқсанда Мұхамедхан атылды...

2204
Adyrna.kz Telegram
1 желтоқсан 1951 ж. Қайым тұтқындалды.
86 жыл бұрын - 2 желтоқсан 1937 ж. Мұхамедхан атылды.
1 желтоқсан 1951 жылы әкем – Қайым Мұхамедханов (1916-2004) тұтқындалды. Абайдың ақын шәкірттері мектебі үшін, Абай мұрагерлері, Абай-Алаш идеялар бас тартпағаны үшін қуғын-сүргінге ұшырады.
Ол кезде Қазақ КСР Мемлекеттік Гимнінің мәтінінің авторы болды. Содан бері ол Әуезовтің жетекшілігімен Абайдың тұңғыш мемлекеттік мұражайын құрып, дамытты; батыр ақындар туралы зерттеулер жазды; көптеген канондық мәтіндерді қалпына келтірді.
Ол Абайдың беймәлім өлеңдерін тапты. Абай мәтіндеріндегі көптеген бұрмалаушылықтарды түзеген.
Ол сол кезде пьесалардың, өлеңдердің, аудармалардың авторы болды және педагогикалық института үнемі сабақ берді.
Осы уақытқа дейін 10 жыл бойы ол үкімет алдына мүсін мен кескіндемеде Абай бейнесін сақтап қалу міндетін қойған болатын.
35 жастағы жас ғалым ол кезде алты баланың әкесі болған.
1937 жылы 2 желтоқсанда түнде сағат 2-де менің атам – Мұхамедхан Сейтқұлов (1870-1937) атылды.
Ол мәдениет арқылы халқына қызмет етіп, халықты біріктірді. Ағартушы, халық ауыз әдебиетін, дастандар, фольклор мен сирек қолжазбаларды жинап, сақтаумен айналысқан.Үйінде халық үшін бай кітапхана ашып, ислам дінін оқытқан.
«Абай» журналын, «Қазақ», «Сарыарқа» газеттерін қаржыландырған. М.Сейітқұлов алашордалықтарға, жазушылар мен ақындарға, баспагерлер мен өнер қайраткерлеріне моральдық және қаржылық қолдау көрсеткен. Білімді де асыл азамат, жомарт меценат болды.
Ол өзінің мінез-құлқы мен нақты іс-әрекетімен рухани-адамгершілік даму векторын белгіледі!
М.Сейітқұловтың үйінде әр уақытта Абай мен Шәкәрім, Абайдың шәкірттері және Алашордашылар, театр қайраткерлері және көптеген тарихи тұлғалар болған.
Мұхамедхан Сейітқұлов Семей қаласында атылды. Оның жерленген жері белгісіз.

 

 

Пікірлер