Qazirgi zaman ómirine enip kele jatqan jasandy ıntellekt týraly qazaq oqyrmanyna arnalǵan kitaptyń mańyzy nede? Ony shyǵarýshylar ne deıdi?
Almaty qalasynda jasandy ıntellekt týraly qazaq tilinde jazylǵan alǵashqy kitap – «Jasandy ıntellekt álippesi» oqyrman qaýymǵa tanystyryldy. Is-sharaǵa IT mamandary, jýrnalıster, ǵalymdar, JOO ustazdary men jasandy ıntellektke qyzyǵýshylyq tanytqan azamattar jınaldy.
Arnaıy ótken rásimde medıamenedjer Nurjan Jalaýqyzy, Almaty qalasy ákiminiń keńesshisi Mamaı Ahet, kitaptyń redaktory Qaınar Oljaı, belgili jýrnalıst Serik Abas Shah pen aqyn Ulyqbek Esdáýlet kitaptyń tusaýyn kesti. Olar óz sózderinde bul eńbektiń qazaq tilindegi jasandy ıntellekt salasyna qosqan mańyzdy úlesin atap ótti.
KITAPTYŃ EREKShELIGI
«Jasandy ıntellekt álippesi» kitabynyń avtory – Meıirjan Áýelhanuly. Ol sońǵy jyldary kásipkerlerge, jýrnalısterge, muǵalimderge jasandy ıntellekt – JI týraly dárister oqyp, trenıngter júrgizip keledi. Osy tájirıbesiniń negizinde ol jasandy ıntellektti túsindiretin tolyqqandy nusqaýlyq qurastyrý qajet degen sheshimge kelgen.
- JI týraly bir kúnde túsindirý múmkin emes. Jalpy sol qajettilik týyndaı berdi. Eń sońynda JI týraly tolyq aqparat beretin nusqaýlyq kerek degen sheshimge kelip, sońǵy jarty jylda osy kitapty ózim qurastyryp, jazdym. Bul jerde JI uǵymy, qalaı jumys isteıtini týraly aıtylǵan. Kitaptyń 200 beti túgelimen 27 túrli salany qamtyǵan. Osy salalarda JI-di qalaı jumys istetip, qoldanýǵa bolatynyn, suraq qoıýdyń úlgisi berilgen. Sol nusqaýlyqty qoldanǵan adam JI tolyq múmkindigin paıdalana alady. Kitap dızaınyndaǵy robottyń formasy JI usynysy. Sonyń usynysyn alyp, dızaınerler qurastyryp shyqty, - dedi avtor óz sózinde.
Kitaptyń redaktory Qaınar Oljaı onyń ázirlenýi, baspaǵa qalaı daıyndalǵanyn atap ótti.
- Qarasam, kitap eki bólimnen turady eken. Birinshi bóliminde JI-ge túsinikteme beriledi. Ekinshi bóliminde JI-di qalaı paıdalaný kerektigi aıtylǵan. Osy ekinshi bólimin redakııalaý kerek ekenin túsindim. Kitapyń ózi saýatty jazylǵan. Biraq, JI-ge tapsyrmany qazaq tilinde neǵurlym saýatty bersek, ol da soǵurlym senimen birge tildi meńgeredi. Halyqqa, kópshilikke túsinikti bolý úshin jáne JI qazaq tilin jaqsy meńgerýi úshin sóılemderdi durystap shyqtyq. Jýrnalısterge JI – taptyrmas qural, jumysty jeńildetedi. JI materıalyn redakııalaý kerek bolady. JI maqalasyn redakııalamasa, qazaq tilinde aıtylýy men jazylýy birdeı, maǵynasy ártúrli sózderdi aıyra almaıdy. Ol basqa maǵynany berýi múmkin. Qadyr Myrza Áliniń óleńi bar. Sol óleńde "qorǵasyn" sózi eki ret keledi. Sonda sol sóz birdeı jazylsa da, maǵynasy ártúrli . JI sony ajyrata almaı qalady. Bul jýrnalısterge bir jaǵynan kómekshi, ekinshi jaǵynan ony paıdalanǵanda óte abaı bolýy kerek. Maqala shyqqannan keıin tolyq redakııalaý kerek, - dep pikir bildirdi Qaınar Oljaı.
JASANDY INTELLEKT SALASYNDAǴY MAŃYZDY QADAM
Jıynda medıamenedjer Nurjan Jalaýqyzy JI-di qazirgi kúnniń shyndyǵy retinde baǵalady.
- Búgin shynymen de tarıhı oqıǵa, Qazaqstan qoǵamy úshin, sandyq júıede alǵashqy qadam. Sondyqtan, Meıirjan, sizdi quttyqtaımyn! Jalpy jasandy ıntellekt degen ómirimizge etene ene bastady ǵoı. Alpystan jańa asqandar keıde jasandy ıntellektiden góri, tabıǵı ıntellektige júginemiz. Al úıdegi kishkentaı balalar qazir eshqashan teledıdardy qolmen qospaıdy, jaryqty qolmen óshirmeıdi. Osy kitapta jazylǵandaı, bárin dybystyq jasandy ıntellektimen atqarady. Bul búgingi kúnniń shyndyǵy deýge bolady. Sondyqtan bárimiz osyǵan daıyn bolaıyq. Qadamdaryńyz qutty bolsyn! - dep medıamenedjer Nurjan Jalaýqyzy óz quttyqtaýyn jetkizdi.
Tusaýkeser barysynda IT, kıberqaýipsizdik, bıotehnologııalar jáne jasandy ıntellekttiń bolashaǵy týraly suraq-jaýap boldy. Jıynǵa kelgender pikir almasyp, kitaptyń bolashaǵy týraly talqylady.
Avtorǵa «JI aqyn-jazýshy, qarapaıym shyǵarmashylyq adamnyń ornyn baspaı ma?» degen suraq qoıyldy.
- JI salasy búkil álemdegi shyǵarmashylyq adamdaryn alańdatyp otyr. Iaǵnı, JI bir avtordyń jazý stılin meńgerip alady. Sosyn basqa bir adam týra sol avtor stılimen materıal daıyndap berýi múmkin. Bizdiń tirelgen jerimiz osy. Aldaǵy ýaqytta bizdiń avtorlarymyzdyń, sýretshilerimizdiń stıline uqsastyryp, materıaldy generaııalasa onyń avtory kim bolmaq degen suraq bárin alańdatyp otyr. Osy saýalǵa túrli pikir aıtylýda. Bul jerde JI eshqandaı áýlıe emes. Muny tek qural dep qabyldaýymyz kerek. Onyń ózindik ıdeıasy, oıy azamattarǵa taptyrmas kómekshi qural bola alady, - dep jaýap berdi ol.
«Jasandy ıntellekt álippesi» atty kitap qazir 1000 danamen basylyp shyqqan. Aldaǵy ýaqytta avtor taralym sanyn kóbeıtýdi josparlap otyr. Bul oqýlyqtyń ishinde oqyrmanǵa arnalǵan qazaq tildi sabaqtar jınaqtalǵan arnaıy saıt týraly da aıtylǵan.
Symbat Naýhan
«Adyrna» ulttyq portaly
