Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасының ішкі саясаты қоғам тұрақтылығын, ұлт бірлігін және азаматтық тұтастықты сақтауға бағытталған маңызды мемлекеттік бағыт болып отыр. Әлемде жүріп жатқан геосаяси, экономикалық және әлеуметтік өзгерістер еліміздің ішкі қауіпсіздігі мен қоғамдық келісіміне жаңа сын-қатерлер әкелуде. Солардың бірі – діни экстремизм мен радикалдық идеологиялардың таралу қаупі.
Жаһандық деңгейдегі идеологиялық күрестің бір бағыты ретінде дін атын жамылған радикалдық ағымдар ұлттық қауіпсіздікке, қоғамдық келісімге және мемлекет тұрақтылығына қауіп төндіруде. Осыған байланысты Қазақстанның ішкі саясатындағы басым бағыттардың бірі — діни экстремизмнің алдын алу және оның салдарын азайту болып табылады.
Ішкі саясаттың қағидаттары және діни экстремизмге қарсы іс-қимыл
Қазақстанның ішкі саясатының басты қағидаттарының бірі – заң үстемдігі мен әділдік. Бұл қағидат кез келген діни бағыттың мемлекет заңына бағынуы қажет екенін айқындайды.
Діни экстремизмге қарсы іс-қимыл тек күштік әдістерге емес, идеологиялық, ағартушылық және әлеуметтік бейімдеу шараларына негізделуі тиіс.
Мемлекет бұл бағытта келесі қағидаттарды ұстанады:
1. Зайырлылық пен ар-ождан бостандығының үйлесімі – әр азаматтың сенім бостандығын қамтамасыз ету, бірақ дінді саяси мақсатта пайдалануына жол бермеу.
2. Қоғамдық келісім мен этносаралық татулықты сақтау – түрлі діни көзқарастағы азаматтардың біртұтас қазақстандық қоғам ретінде бірігуі.
3. Білім және ақпарат арқылы қарсы тұру – жалған діни ақпараттар мен радикалдық насихаттарға қарсы ғылыми, теологиялық және медиалық сауаттылықты арттыру.
Діни экстремизмнің қазіргі ахуалы және әлеуметтік қауіптері
Соңғы жылдары әлемде экстремистік ұйымдар интернет пен әлеуметтік желілерді идеологиялық құралға айналдырып отыр. Қазақстан да бұл жаһандық үрдістен тыс қалған жоқ.
Кейбір жастар жалған уағыздар мен бұрмаланған діни түсініктердің ықпалына түсіп, өз елінің рухани және мәдени негіздерінен алшақтай бастайды.
Мұндай құбылыстардың алдын алу үшін мемлекет пен қоғам бірлесе әрекет етуі қажет. Ішкі саясат саласындағы басты міндет – жастардың діни сауаттылығын арттыру, ұлттық құндылықтарға негізделген рухани иммунитет қалыптастыру.
Ішкі саясаттағы діни экстремизмнің алдын алу бағыттары
Қазақстан Республикасының ішкі саясаты аясында діни экстремизмге қарсы іс-шаралар келесі бағыттарда жүзеге асырылуда:
Білім және ағартушылық бағыт
• Дінтану және теология пәндерін жетілдіру;
• Жастар арасында дәстүрлі ислам құндылықтарын түсіндіру;
• Медиа сауаттылықты дамыту арқылы радикалды ақпаратты ажыратуды үйрету.
Рухани оңалту жұмыстары
• Теріс ағым ықпалына түскен азаматтарды қоғамға қайта бейімдеу;
• Теологтар мен психологтардың қатысуымен жеке және топтық оңалту бағдарламаларын іске асыру.
Ақпараттық саясат және контрнасихат
• Интернет кеңістігінде экстремистік мазмұндағы материалдарға қарсы сапалы ақпараттық контент әзірлеу;
• Әлеуметтік желілер арқылы позитивті, дәстүрлі ислам құндылықтарын насихаттау.
Қоғамдық және діни ұйымдармен серіктестік
• Қазақстан мұсылмандары діни басқармасымен, теологиялық орталықтармен бірлесіп түсіндіру жұмыстары;
• Азаматтық қоғам институттарымен бірлескен ақпараттық жобалар.
Діни экстремизмге қарсы күрес – тек қауіпсіздік шарасы ғана емес, бұл – елдің рухани тұрақтылығын сақтауға бағытталған стратегиялық саясат.
Қазақстанның ішкі саясаты осы бағытта қоғам мен мемлекеттің біртұтас күшін жұмылдырып, ұлттың болашағын қорғауға бағытталады.
Зайырлылық қағидаты мен ұлттық құндылықтар үйлесім тапқан жағдайда ғана қоғам тұрақтылығы мен елдің ішкі тұтастығы нығая түседі.
Осылайша, діни экстремизмге қарсы тиімді саясат – Қазақстанның жаңғыру жолындағы басты тіректерінің бірі болып қала береді.
Тимур Нүсіпханұлы
«İHSAN» Ғылым және мәдениет орталығының төрағасы, РАТТ мүшесі.
"Preserving the historical center of the city": modernization of "Blue Bazaar" is underway in Almaty
