2022 جىل قورىتىندىسى: ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورى

4357
Adyrna.kz Telegram

Primeminister.kz سايتىنىڭ رەداكتسياسى قازاقستاننىڭ 2022 جىلعى دامۋ قورىتىندىلارى تۋرالى جاريالانىمدار سەرياسىن جالعاستىرادى. كەز كەلگەن ەلدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ جاي-كۇيىن باعالاۋعا بولاتىن ماڭىزدى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى – ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، مۇناي جانە گاز ءوندىرۋ، لوگيستيكا سياقتى جانە ت.ب. نەگىزگى سالالاردا جاڭا ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە قوسۋ.

ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ ۇكىمەتتىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ قالادى: وتاندىق جانە شەتەلدىك ينۆەستورلار ءۇشىن قولايلى جاعدايلار جاسالادى، ازىرلەنىپ جاتقان جوبالارعا مۇقيات مونيتورينگ جۇرگىزىلەدى، ءارتۇرلى باعىتتاردا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى ىسكە اسىرىلادى، سالىقتىق ىنتالاندىرۋلار مەن پرەفەرەنتسيالار قولدانىلادى، شىنايى نارىقتىق باسەكەلەستىكتى كۇشەيتۋ جونىندەگى شارالار كەشەنى ىسكە اسىرىلادى، زاڭنامالىق جانە سوت پراكتيكاسى جەتىلدىرىلەدى.

ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىن نىعايتۋ قوعامدىق ءومىردىڭ باسقا دا سالالارىنا وڭ مۋلتيپليكاتيۆتى اسەر بەرەدى، ناتيجەسىندە بۇل جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا جانە ازاماتتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋىنا اكەلەدى.

ونەركاسىپ

ەكونوميكانىڭ ماڭىزدى سالالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىن ونەركاسىپ سالاسىنان باستاي وتىرىپ، جاڭا وندىرىستەردىڭ اشىلۋىنا نازار اۋدارايىق.

ماسەلەن، وسى جىلى تاماق، جەڭىل جانە حيميا ونەركاسىبى، ماشينا جاساۋ، فارماتسەۆتيكا، مۇناي وڭدەۋ جانە ت. ب. سەكتورلاردا كاسىپورىندار ءوز جۇمىسىن باستادى.

جالپىۇلتتىق پۋل شەڭبەرىندە بيىل قۇنى 2 ترلن تەڭگە بولاتىن 160 جوبا جۇزەگە اسىرىلدى جانە 15,7 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلدى.

نەگىزگى جوبالاردىڭ ءبىرى رەتىندە اتىراۋ وبلىسىندا قۋاتتىلىعى جىلىنا 500 مىڭ توننا پوليپروپيلەن وندىرەتىن زاۋىتتى ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. ول بىردەن وسى ءونىمدى الەمدىك وندىرۋشىلەردىڭ ەڭ وزىق توپ-10 ەندى.

«Kazakhstan Petrochemical Industries Inc» جشس پوليپروپيلەن ءوندىرۋ زاۋىتى

ساران يندۋستريالدى ايماعىندا قۋاتتىلىعى جىل سايىن 3,5 ملن شينا شىعاراتىن العاشقى وتاندىق زاۋىت ءوز جۇمىسىن باستادى. وتاندىق اۆتوموبيل وندىرۋشىلەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تولىعىمەن جابۋعا ونىڭ مۇمكىندىگى جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە. جوباعا تارتىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى 171 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.

 قاراعاندى وبلىسىنداعى شينالار شىعاراتىن زاۋىت

شىمكەنتتە «وڭتۇستىك» يندۋستريالىق ايماعى بازاسىندا اليۋميني بانكالار مەن سۋسىندارعا ارنالعان قاقپاق تۇرلەرىن شىعاراتىن ورتالىق ازياداعى ەڭ قۋاتتى زاۋىتتاردىڭ ءبىرى (جىلىنا 500 ملن دانا، قر ىشكى قاجەتتىلىگىن 65%-عا جابادى), شىعىس قازاقستان وبلىسىندا – ماي ەكستراكتسيالىق زاۋىتى (جىلىنا 300 مىڭ توننا، 100% ەكسپورتقا جىبەرىلەدى، ماڭعىستاۋ وبلىسىندا – سورعى شتانگالارى مەن مۋفتالار شىعاراتىن زاۋىت (جىلىنا 650 مىڭ دانا ءونىم شىعارىلادى، ىشكى قاجەتتىلىكتى 78%-عا جابادى) اشىلدى، جامبىل وبلىسىندا – مينەرالدى تىڭايتقىشتار ءوندىرىسى كەڭەيتىلدى (جىلىنا 1,5 ملن توننا، قازاقستاندا وسى ءونىم شىعارۋدى 2 ەسەگە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى).

جالپى، 2022 جىلعى بارلىق جاڭا جوبالار جوبالىق قۋاتتىلىعىنا شىققان كەزدە ولاردىڭ جيىنتىق ءوندىرىس كولەمى شامامەن 1,7 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە ەكسپورت – 1,1 ترلن تەڭگە، يمپورتتى الماستىرۋ – 0,6 ترلن تەڭگە.

جىل بويى ۇكىمەت قازاقستانعا بىرقاتار ءىرى شەتەلدىك كومپانيانى كوشىرۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزدى. 62 كومپانيا بويىنشا ناقتى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى: 21-ءى رەلوكاتسيالاندى، 13-ءى پىسىقتالۋدا، تاعى 28-ىمەن بەلسەندى كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلۋدە.

اتاپ ايتقاندا، Honeywell (اقش) كومپانياسى اتىراۋدا گاز تالداۋىشتاردى، ال الماتىدا باسقارۋ شكافتارىن شىعارا باستادى. الداعى ۋاقىتتا ەسەپتەگىشتەر مەن ەلەكتر قۇرىلعىلارىنىڭ ءوندىرىسىن اشۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلىپ جاتىر.

پەتروپاۆلعا Ural Motorcycles (رف/اقش) اۋىر اربالى موتوتسيكلدەر ءوندىرىسى كوشىرىلدى.

Weir Minerals (ۇلىبريتانيا) الماتىدا سورعى جابدىقتارىن، گيدروتسيكلوندار، بەكىتۋ ارماتۋراسىن قۇراستىرۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جونىندەگى وندىرىستىك ورتالىعىن اشتى.

قاراشا ايىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ الماتى قالاسىنداعى اۆتوموبيل شىعاراتىن Great Wall Motors (قحر) زاۋىتىنىڭ ىرگەتاسىن قالاۋ راسىمىنە قاتىستى.

سونداي-اق نيدەرلاندتىق Koppert كومپانياسى بيوتىڭايتقىشتار مەن وسىمدىكتەردى قورعاۋ زاۋىتىن، ال Knauff نەمىس كومپانياسى گيپسوكارتون وندىرەتىن كاسىپورىن اشۋدى جوسپارلاپ وتىر.

سونىمەن قاتار بيىل ەلىشىلىك قۇندىلىقتى جانە ەكسپورتقا باعدارلانعان وندىرىستەردى دامىتۋدىڭ 2026 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسى قابىلداندى. ونىڭ نەگىزگى ماقساتى – ىشكى نارىقتى كەيىننەن ەكسپورتقا شىعارىلاتىن وتاندىق ءوندىرىستىڭ باسەكەگە قابىلەتتى تاۋارلارىمەن قانىقتىرۋ. جالپى، باعدارلاما شەڭبەرىندە 761 تاۋار شىعارۋدى جولعا قويۋ جوسپارلانۋدا، بۇل بولاشاقتا شيكىزاتتىق ەمەس ەكسپورتتى شامامەن $15 ملرد-قا ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سونداي-اق 4% جەڭىلدىكپەن اۆتونەسيەلەۋ باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇگىنگى تاڭدا ونىڭ اياسىندا 97 ملرد تەڭگە يگەرىلىپ، 12,4 مىڭ اۆتوموبيل بەرىلدى. 2023 جىلعى قاڭتاردا باعدارلامانى قايتارىمدى قاراجات ەسەبىنەن قارجىلاندىرۋدى جالعاستىرۋ جوسپارلانىپ وتىر، بۇل قىسقا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا قازاقستاندىقتارعا تاعى 1300-گە جۋىق اۆتوكولىك ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

اۋىل شارۋاشىلىعى

2022 جىلدىڭ 11 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى ەڭ جوعارى ءوسۋ قارقىنىن كورسەتتى: جالپى ءونىم كولەمى 8,5%-عا ۇلعايىپ، 8,8 ترلن تەڭگەنى قۇرادى.

بيىل الەمدىك ازىق-تۇلىك نارىعىندا قالىپتاسقان قۇبىلمالى جاعدايعا بايلانىستى ىقتيمال تاۋەكەلدەردى ازايتۋ ءۇشىن كوكتەمگى ەگىس جانە ەگىن جيناۋ جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋ كولەمى 2 ەسەگە – 110 ملرد تەڭگەدەن 220 ملرد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتىلدى. بۇدان باسقا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «جاسىل دامۋ» اق قاراجاتى ەسەبىنەن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ ليزينگىنە تاعى 40 ملرد تەڭگە باعىتتالدى. بۇل فەرمەرلەر ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ قولجەتىمدىلىگىن ەداۋىر ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى: 1068 بىرلىك تەحنيكا، ونىڭ ىشىندە 188 كومباين مەن 880 تراكتور ساتىپ الىندى.

بارلىق قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسىندە، اتاپ ايتقاندا، ءداندى داقىلداردىڭ سوڭعى 10 جىلدا بولماعان ەڭ جوعارى ءونىمى الىندى. ماسەلەن، استىقتىڭ ورتاشا ونىمدىلىگى 14,2 تس/گا بولىپ، بۋنكەرلىك سالماقتا 22,8 ملن توننا استىق باستىرىلدى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 26%-عا ارتىق. جينالعان استىقتىڭ 80%-دان استامىنىڭ ساپاسى جوعارى.

سونىمەن قاتار اگروونەركاسىپتىك كەشەندى سۋبسيديالاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. بۇگىنگى كۇنى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن بارىنشا ازايتۋعا، فەرمەرلىك قوعامداستىقتىڭ پىكىرىن بارىنشا ەسكەرۋگە جانە اۋىلداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن سۋبسيديالاۋ جۇيەسى ازىرلەندى.

مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ارقاسىندا 2022 جىلى 214 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 227 ينۆەستيتسيالىق جوبا پايدالانۋعا بەرىلدى، ال جىل سوڭىنا دەيىن ولاردىڭ سانىن 237-گە جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا. مەملەكەت مەنشىگىنە 5,2 ملن گا اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرى قايتارىلدى، 2023 جىلى تاعى 5 ملن گا قايتارۋ كوزدەلگەن. سونداي-اق كوكونىس قويمالارىن سالۋ جانە جاڭعىرتۋ جونىندەگى كەشەندى جوسپار ودان ءارى ىسكە اسىرىلدى، ونىڭ شەڭبەرىندە 2021-2022 جىلدارى قۋاتى 201,1 مىڭ توننا بولاتىن قويمالار ىسكە قوسىلدى (بۇل – جوسپاردىڭ 111%-ى).

ايتا كەتەيىك، نەگىزگى ازىق-تۇلىك تاۋارلارىمەن ءوزىن-ءوزى تولىق قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ينديكاتورلارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن وسى جىلى ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ 2024 جىلعا دەيىنگى جوسپارى جانە قانت سالاسىن دامىتۋدىڭ بەس جىلدىق كەزەڭگە ارنالعان كەشەندى جوسپارى قابىلداندى. ناتيجەسىندە رەسپۋبليكادا ازىق-تۇلىك ءوندىرىسى 4,2%-عا، ونىڭ ىشىندە وسىمدىك مايى 51%-عا، قانت 46%-عا، جارما 18%-عا، بالىق (جاڭا اۋلانعان، سالقىنداتىلعان جانە مۇزداتىلعان) 18%-عا، ۇن 11%-عا، وڭدەلگەن كۇرىش 5,5%-عا، شۇجىق ونىمدەرى 5,4%-عا، ماكارون 4,5%-عا ءوستى.

كولىك-لوگيستيكا سالاسى 

قازاقستاننىڭ نەگىزگى ەكونوميكالىق ارتىقشىلىقتارىنىڭ ءبىرى جوعارى كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەت بولىپ تابىلادى. ونى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن 2030 جىلعا دەيىنگى ءتيىستى تۇجىرىمداما ازىرلەندى. قۇجات اياسىندا جولاۋشىلار مەن جۇك جەتكىزۋ جىلدامدىعىن ارتتىرۋ، تسيفرلاندىرۋ مەن زياتكەرلىك باسقارۋ جۇيەلەرىن ەنگىزۋ، ەكونوميكالىق جاعىنان بەلسەندى ورتالىقتار مەن ەلدى مەكەندەر اراسىنداعى كولىك قاتىناستارىن دامىتۋ، حالىقارالىق ترانزيتتىك-كولىك دالىزدەرىنىڭ، لوگيستيكالىق تەرمينالداردىڭ جانە ت. ب. وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ جونىندەگى شارالار قاراستىرىلعان.

كۇزدە ۇزىندىعى 836 كم دوستىق – مويىنتى تەمىرجول ۋچاسكەسىنىڭ ەكىنشى تورابىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى، بۇل – تەمىرجول ينفراقۇرىلىمى سالاسىنداعى ەڭ ءىرى جوبا. بۇدان باسقا، بىرقاتار جوبالار ازىرلەنۋدە: داربازا – ماقتاارال (106 كم، 2024-2025 جىلدار), باقتى – اياگوز (270 كم، 2024-2025 جىلدار), الماتى اينالمالى جولى (73 كم، 2023-2024 جىلدار).

دوستىق – مويىنتى تەمىرجول ۋچاسكەسىنىڭ ەكىنشى تورابىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىن باستاۋ

ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق باستامالارمەن قاتار ماگيسترالدىق تەمىرجول جەلىسىن جانە كىرمە جولداردى جاڭعىرتۋ بويىنشا جوسپار جاسالدى. الداعى ءۇش جىلدا 2 مىڭ شاقىرىمنان استام تەمىر جولدى كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋ جوسپارلانۋدا.

حالىقارالىق كولىك باعىتتارىن دامىتۋ شەڭبەرىندە قازاقستان ازەربايجان، تۇركيا جانە گرۋزيا ەلدەرىمەن 2022-2027 جىلدارعا ارنالعان «تار» دالىزدەردى  سينحروندى جويۋ جانە ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتىن نىعايتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن جول كارتاسىنا قول قويدى. بۇل تۇرعىدا مەملەكەت اقتاۋ جانە قۇرىق پورتتارىنىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرۋدى، «كونتەينەرلىك حاب» سالۋدى، سونداي-اق ساۋدا فلوتىن 10 جاڭا پاروممەن تولىقتىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. وسىعان ۇقساس شارالار باسقا قول قويۋشى ەلدەر تاراپىنان قابىلدانادى دەپ كۇتىلۋدە.

سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «قازاقستان تەمىر جولىن» ۇلتتىق كولىك-لوگيستيكالىق كومپانياعا ترانسفورماتسيالاۋ پروتسەسى باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا قتج جانىنان قۇزىرەتتىلىك ورتالىعى قۇرىلدى، ونىڭ نەگىزگى مىندەتى جاڭا لوگيستيكالىق ونىمدەردى ۇيىمداستىرۋ جانە ترانزيتتىك جۇك اعىندارىن ترانسقازاقستاندىق مارشرۋتتارعا قايتا باعدارلاۋ بولىپ تابىلادى.

جول قۇرىلىسىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قازاقستاننىڭ كليماتتىق جاعدايلارىنا ساي كەلەتىن وزىق تەحنولوگيالار مەن جاڭا وتاندىق ماتەريالداردى ەنگىزۋگە باعىتتالعان اۆتوجول سالاسىن رەفورمالاۋ بويىنشا جۇمىستار قولعا الىندى. جالپى قولدانىستاعى اۆتوجول جەلىسىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 2022 جىلدىڭ باسىندا 96 مىڭ كم قۇرادى، ونىڭ ىشىندە 24,9 مىڭ كم – رەسپۋبليكالىق جەلى جانە 71 مىڭ كم – وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار جولدار. وسى جىلى 7 مىڭ شاقىرىم جولدا قۇرىلىس جۇمىستارى ءجۇردى. جالپى 2025 جىلعا قاراي رەسپۋبليكالىق جولداردىڭ 100%-ىن جانە جەرگىلىكتى جولدارىنىڭ 95%-ىن نورماتيۆتىك جاعدايعا كەلتىرۋ، سونداي-اق 52 اۆتوموبيل وتكىزۋ پۋنكتىن جاڭعىرتۋ جوسپارلانۋدا.

مۇناي-گاز سالاسى

2022 جىلى ەكونوميكانىڭ ەڭ دامىعان سالالارىنىڭ بىرىندە اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. ماسەلەن، قاشاعاندا قۋاتتىلىعى 1,1 ملرد تەكشە مەتر بولاتىن گاز وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى، تەڭىز كەن ورنىندا ساعالىق قىسىمدى باسقارۋ جوباسى بويىنشا قارقىندى جۇمىس جۇرگىزىلدى، ونى 2023 جىلى اياقتاۋ جوسپارلانىپ وتىر، قاراشىعاناقتا قوسىمشا 3 ملرد تەكشە مەتر گازدى وڭدەۋ بويىنشا جوبا پىسىقتالۋدا.

جەر قويناۋىن پايدالانۋداعى كۇردەلى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بيىل بىرقاتار فيسكالدىق جانە رەتتەۋشىلىك پرەفەرەنتسيالاردى كوزدەيتىن جاقسارتىلعان مودەلدىك كەلىسىمشارت ەنگىزىلدى. اتاپ ايتقاندا، بۇل 2023 جىلى قالامقاس-حازار جانە قاراتون كەن ورىندارى بويىنشا $9 ملرد قۇرايتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى باستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سونىمەن قاتار اتىراۋدا قۋاتتىلىعى 1,2 ملن توننا پوليەتيلەن ءوندىرۋ جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر. 2023 جىلى اتىراۋ وبلىسىندا جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى $1 ملرد بولاتىن بۋتاديەن جانە باتىس قازاقستان وبلىسىندا مەتانول وندىرەتىن زاۋىتتاردىڭ قۇرىلىسىنا دايىندىق جۇرگىزىلدى.

تاعى ءبىر ماڭىزدى باستاما – Kaznedra اقپاراتتىق جۇيەسىن ەنگىزۋدى كوزدەيتىن گەولوگيالىق سالانى دامىتۋدىڭ 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىن قابىلداۋ. بۇگىنگى تاڭدا پلاتفورما پيلوتتىق رەجيمدە ىسكە قوسىلدى. وندا قازاقستاندا جەر قويناۋى پايدالانۋعا بەرىلەتىن بارلىق ۋچاسكەلەر تۋرالى اقپارات ۇسىنىلادى.

ەنەرگەتيكا

2022 جىلى اقتوبە جەو-دا قۋاتى 57 مۆت گاز تۋربينالىق قوندىرعى ىسكە قوسىلدى، 385 مۆت-قا 12 جەك جوباسىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى، 1200 مۆت-قا مانەۆرلىك قۋاتتاردى ىسكە قوسۋ جانە جيىنتىق قۋاتى 440 مۆت جەك جوبالارىن ىرىكتەۋ بويىنشا اۋكتسيوندىق ساۋدا-ساتتىق وتكىزىلدى.

ەنەرگيا ءوندىرۋشى ۇيىمداردىڭ قولدانىستاعى اكتيۆتەرىن، سونداي-اق ەلدى مەكەندەردىڭ ينجەنەرلىك جەلىلەرىن رەكونسترۋكتسيالاۋعا، جاڭعىرتۋعا جانە كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن «ءتاريفتى ينۆەستيتسياعا ايىرباستاۋ» باعدارلاماسى ازىرلەندى. اتاپ ايتقاندا، باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە سالاعا جىل سايىن 400 ملرد تەڭگەگە دەيىن ينۆەستيتسيا تارتۋ، 2035 جىلعا قاراي ءوندىرۋشى قۋاتتاردىڭ توزۋ دەڭگەيىن 15%-عا تومەندەتۋ، اپاتتاردى ازايتۋ جانە ازاماتتارعا تۇراقتى قىزمەت كورسەتۋ بولىگىندە نارىق قاتىسۋشىلارىنىڭ قارسى مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋدى قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانۋدا.

سۋتەگى ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ شەڭبەرىندە 27 قازاندا قر ۇكىمەتى مەن Svevind كومپانياسى اراسىندا قۋاتتىلىعى كۇنىنە 50 مىڭ تەكشە مەتر بولاتىن سۋ تۇششىتۋ زاۋىتىن، 40 گۆت دەيىنگى جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى ستانتسياسىن جانە وندىرىستىك قۋاتتىلىعى جىلىنا 2 ملن توننا سۋتەگى قوندىرعىلارىن سالۋ جونىندە كەلىسىمگە قول قويىلدى.

8 قاراشادا قر ۇكىمەتى مەن Fortescue كومپانياسى اراسىندا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى جوبالارىن ىسكە اسىرۋ جانە قازاقستاندا «جاسىل» سۋتەگى ءوندىرۋ تۋرالى كەلىسىم بەكىتىلدى.

Fortescue كومپانياسىمەن كەلىسىمگە قول قويۋ

30 قاراشادا مەملەكەت باسشىسىنىڭ فرانتسياعا ساپارى اياسىندا كليماتتى ساقتاۋ سالاسىندا ارنايى كەلىسىمگە قول قويىلدى، ونىڭ شەڭبەرىندە قۋاتى 1 گۆت گيبريدتى ەلەكتر ستانتسياسىن جانە جامبىل وبلىسىندا ميرنىي كەنتىنىڭ ماڭىندا ەنەرگيا جيناقتاۋ جۇيەسىن سالۋ جوسپارلانۋدا.

بۇگىندە قازاقستاندا ينۆەستيتسيالار تارتۋ جانە كاسىپكەرلىككە قولايلى جاعدايلار جاساۋ باعىتىندا دايەكتى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. ناتيجەسىندە ونەركاسىپ وبەكتىلەرىنىڭ سانى ۇلعايىپ، ينفراقۇرىلىمدى بىرتىندەپ جاڭعىرتۋ ءىسى العا جىلجۋدا، سونداي-اق ەكونوميكانىڭ نەگىزگى سالالارىندا جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلىپ جاتىر. الداعى جىلدارى دا باسىم سەكتورلاردا ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بىرقاتار «زاكىرلىك»  جوبالاردى ىسكە اسىرۋ كوزدەلىپ وتىر. 

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى 

پىكىرلەر