5 наурызда Бакуде Низами Гәнжәуи атындағы Әзeрбайжан Ұлттық әдебиет музейінде Түрік мәдениеті және мұрасы қорының Баку музыкалық академиясымен ынтымақтастығы аясында басып шығарған «Түркітілдес Елдердің Ұлттық Музыкалық Аспаптары» кітабының таныстыру рәсімі өтті.
Кітаптың таныстырылымына Әзeрбайжан Республикасында аккредиттелген дипломатиялық корпус өкілдері, депутаттар, өнер мен мәдениет саласының танымал тұлғалары, БАҚ агенттіктерінің қызметкерлері және басқа да қонақтар қатысты.
Түрік мәдениеті және мұрасы қорының кезекті ауқымды жобасы болып табылатын «Түркітілдес елдердің ұлттық музыкалық аспаптары» кітабы – 6 түркі елінің ғалымдары, өнертанушылары мен музыканттарының бірлескен еңбегінің нәтижесі. Ұсынылған басылымда көптеген ғылыми дереккөздерге сүйене отырып, түркітілдес халықтар арасында кең тараған жүзден астам дәстүрлі музыкалық аспап туралы жан-жақты ақпарат берілген. Бұл атлас музыка зерттеушілеріне, музыканттарға, фольклортанушыларға және органологтарға арналған.
Ісшараны Низами Гәнжәуи атындағы Әзeрбайжан Ұлттық әдебиет музейінің директоры Рафаэль Гусейнов ашып, «Түркітілдес елдердің ұлттық музыкалық аспаптары» кітабының жарық көруін нағыз мәдени оқиға деп атады, сондай-ақ оның саяси маңызға да ие екенін атап өтті.
Әзeрбайжан Президенті Ильхам Әлиевтің бір сөзінде айтқан «Біздің басқа отбасымыз жоқ, біздің отбасымыз – түркі отбасы» деген пікірі қанатты сөзге айналғанын, ал бұл кітап ортақ түркі бірлігінің қалыптасуына қосылған маңызды үлес екенін айтты.
Баяндамашы атап өткендей, бұл басылым түркі музыкасын зерттеудің негізін қалаған Сафиаддин Урмави, Әбдулқадир Марағи және Узеиір Гажибейли еңбектерінің жалғасы ретінде бағалануы мүмкін.
5 наурызда Бакуде, Низами Гәнжәуи атындағы Әзербайжан Ұлттық әдебиет музейінде Түрік мәдениеті және мұрасы қорының Баку музыкалық академиясымен бірлесіп шығарған «Түркітілдес елдердің ұлттық музыкалық аспаптары» атты кітабының таныстырылымы өтті. Ісшараға Әзербайжан Республикасында аккредиттелген дипломатиялық корпус өкілдері, депутаттар, өнер мен мәдениет саласының белгілі қайраткерлері, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері және басқа да қонақтар қатысты.
Бұл басылым – Түрік мәдениеті және мұрасы қорының ауқымды жобаларының бірі. Оны әзірлеуге алты түркі елінің ғалымдары, өнертанушылары мен музыканттары атсалысқан. Кітапта ғылыми дереккөздерге сүйене отырып, түркі халықтары арасында кең тараған жүзден астам дәстүрлі музыкалық аспап туралы жан-жақты ақпарат ұсынылған. Бұл атлас музыка зерттеушілеріне, музыканттарға, фольклортанушыларға және органологтарға арналған құнды еңбек болып табылады.
Ісшараны Әзербайжан Ұлттық әдебиет музейінің директоры Рафаэль Гусейнов ашып, кітаптың жарық көруін мәдени және саяси оқиға ретінде бағалады. Әзербайжан Президенті Ильхам Әлиевтің «Біздің басқа отбасымыз жоқ, біздің отбасымыз – түркі отбасы» деген сөзі халық арасында қанатты сөзге айналғанын және бұл еңбектің ортақ түркі бірлігін нығайтуға қосылған маңызды үлес екенін атап өтті. Сонымен қатар, бұл басылым түркі музыкасын зерттеудің негізін қалаған Сафиаддин Урмави, Әбдулқадир Марағи және Узеиір Гажибейлидің еңбектерінің жалғасы бола алатынын айтты.
Содан кейін сөз Түрік мәдениеті және мұрасы қорының президенті Ақтоты Райымқұловаға берілді. Қордың қызметі туралы баяндап, оның Әзербайжан Президенті Ильхам Әлиевтің бастамасымен, Қазақстан, Қырғызстан және Түркия мемлекет басшыларының қолдауымен құрылғанын атап өтті. Қор түркі елдерінің бай мәдениеті мен мұрасын сақтау, оны халықаралық деңгейде насихаттау және болашақ ұрпаққа жеткізу бағытында белсенді жұмыс істеп келеді.
2024 жылға бекітілген 25 жоба аясында Қор 75-тен астам ірі жобаны жүзеге асырған. Олардың қатарында:
Бішкектегі Алықұл Осмоновтың үй-мұражайын қалпына келтіру және мұражайға айналдыру;
«Түркі әлемінің көрінісі – 2040» және «TURKTIME» стратегиялық құжаттарына негізделген түркі мәдени мұрасының көптілді каталогын дайындау;
Бесінші Дүниежүзілік Көшпенділер ойындарына қолдау көрсету;
Түркі мемлекеттері ұйымы, TÜRKSOY және Түркі академиясымен бірлесіп, «Түркі әлемінің тарихи және мәдени мұрасын зерттеу және сақтау – UNESCO тұрғысынан» атты халықаралық конференция өткізу;
UNESCO-мен бірлесе отырып, түркі елдерінің материалдық емес мәдени мұрасын көпұлттық номинациялау жобаларын үйлестіру;
Түркияның Ыстамбұл қаласында және Қазақстанның Тамғалы мен Құлан аймақтарында түркі мәдени мұрасын басқару бойынша білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру;
Әзербайжанның тарихи Қарабақ аймағындағы Физули қаласында орналасқан XVIII ғасырға тиесілі Гөчәхмедли мешітін қалпына келтіру бойынша жұмыстарды бастау;
«Түркі әлемінің көрнекті тұлғалары», «Түркі әлемінің әдеби жауһарлары», «Түркі әлемінің ғылыми мұрасы» атты жаңа кітап сериялары аясында 18 кітаптың жарық көруі;
YouTube-тағы TurkDiscovery арнасының жұмысы;
Париждегі UNESCO штаб-пәтерінде «Диуани лұғат ат-түрк» еңбегінің 950 жылдығына арналған көрме мен халықаралық конференция ұйымдастыру;
Ақтоты Райымқұлова өз сөзінің соңында өткен жылдың қараша айында Қырғызстанның Бішкек қаласында өткен Түркі мемлекеттері ұйымының мемлекет басшыларының 11-ші саммитінде Қордың қызметі жоғары бағаланғанын атап өтті.
Бұл кітап түркі халықтарының ортақ мәдени мұрасын дәріптеуге және олардың музыкалық дәстүрлерін сақтауға бағытталған маңызды еңбек болып табылады.
Ақтоты Райымқұлова өз сөзінде таныстырылған «Түркітілдес елдердің ұлттық музыкалық аспаптары» кітабы Қордың ауқымды жобаларының бірі екенін атап өтті. Бұл жобаны іске асыру 2023 жылы басталып, өткен жылы Қордың толық қолдауымен басылым жарық көрді. Еңбектің дайындалуына атсалысқан барлық мамандарға алғыс білдірді.
Кітаптың маңыздылығы туралы Әзербайжан Милли Мәжілісінің депутаты Гүнай Әфәндиева, Әзербайжан музыкалық академиясының ректоры Фархад Бадалбейли, Түркияның Османие Қорқыт Ата университетінің сәулет, дизайн және өнер факультетінің аға оқытушысы Мейсер Кая сөз сөйледі. Сонымен қатар, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының «Музыкатану және композиция» кафедрасының профессоры, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Сауле Өтегалиеваның бейнеүндеуі көрсетілді.
Таныстырылымның мәдени бөлімінде түркі музыкасының жауһарлары орындалды. Мунис Шәрифов жетекшілік ететін «Әзербайжан көне музыкалық аспаптар ансамблі» ерекше өнер көрсетті. Сондай-ақ, Әзербайжан Республикасының еңбек сіңірген әртісі, танымал опера әншісі Рамиль Касымов орындаған Үзейір Гажибейлидің «Сенсіз» романсы мен халықаралық байқаулардың лауреаты Нигяр Жафарова орындаған Фикрет Әмировтің «Әзербайжан елдері» әні көрермендердің ыстық ықыласына бөленді.
Таныстырылым кеші қазақ және әзербайжан музыканттары – Серік Нұрмолдаев, Жадра Мусрепова және Аднан Әмірлидің орындауындағы қазақ халқының жауынгер тайпасы туралы «Адай» композициясымен аяқталды.
