«Новая газета Europe» басылымы ресейлік әскери нысанның снарядтары құлап жатқан Бөкейорда аймағы тұрғындарының жағдайы туралы баяндама жасады, деп хабарлайды “Адырна” ұлттық порталы.
Бұл аймақта әскери сынақтардың үлкен кратерлері бар. Ресей Қазақстаннан жалға алған «Капустин Яр» полигоны балалардың денсаулығын нашарлатып, табиғи ортаға зиянын тигізуде.
Басылым мәліметінше, Капустин Яр полигоны Ресейдің Астрахань облысында орналасқан, бірақ онда сынақтан өткен зымырандар Қазақстанға қарай ұшып, Бөкей ордасына – ерекше қорғалатын табиғи қорық орналасқан далаға құлайды.
Сынақтардан кейін зымырандар украиндарды өлтіру үшін ұшады. Бірақ алдымен олар қазақтарға сыналады.
Зымыран адамдар тұратын далаға жанармай төгеді. Үйлерінің қасына үйінділер құлап, малдары қырылып жатыр, өртті жергілікті тұрғындар өздері сөндіреді.
Қоршаған ортаның салдары бұдан да сорақы. Ересектер қатерлі ісіктен өледі, балалар мүгедек болып туылады.
«Новая газета Europe» бейбіт Қазақстанда халықтың ондаған жылдар бойы ресейлік зымырандардың астында қалай өмір сүріп жатқанын көрді және бұл да Ресейдің көршілеріне қарсы соғысы екенін біледі, бірақ олар мұны дауыстап айтпайды.
«Бұл жыл бойы мал жаюға өте қолайлы жер болатын. Бір кездері толыққанды шаруашылықтар болды. Содан кейін 1940 жылдардың аяғында Капустин Ярда зымыран полигоны ашылды.
Кеңестік Қазақстан аумағында қару-жарақ, соның ішінде ядролық қаруды сынайтын жеті полигон болды. Одақ ыдырағаннан кейін үшеуі қалды, олардың жалпы ауданы 8,7 миллион гектарды құрайды. Солардың бірі – Капустин Яр. 1947 жылдан бастап КСРО оған зымырандарды сынақтан өткізіп келеді, алдымен V-2, содан кейін өзі басып алды. Ядролық сынақтар 1950 жылдардың аяғында басталды.
Ұшырулар Қазақ КСР-не қарай жүргізілді, бірақ содан кейін зымырандарды өз азаматтарының басынан сынаған бір ел болды.
Содан полигонды кеңейте бастады, қазақ ауылдарына әскерилер мен милициялар келіп, адамдарды күштеп қоныстандырды», - деді басылымға сұхбат берген тұрғын Нағым Тәжімұратов.
Қазақстан тәуелсіздік алған кезде оның аумағында ресейлік зымырандарды сынау тоқтаған жоқ, қазір республика полигондар үшін жерін Ресейге жалға беріп отыр. Бөкей ордасындағы полигон ауданның бүкіл аумағының жартысын, 943 мың гектарды алып жатыр. Ресей барлық полигондарды жалға алғаны үшін жылына гектарына 2,3 доллар төлейді.
Баяндамада жерді мелиорациялау қажеттігі айтылған, бірақ ресейлік әскерилер өз міндеттемелерін орындамай отыр. Жергілікті билік белсенділердің талабын елемеуде.
