Айбынды Алашорда құрылған апта

114
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/dx13q3n7MB80tAPvawT08AHORWYeUL6DGJtjAABy.jpg

1917 жылғы желтоқсанда Орынборда өткен Екінші жалпықазақ съезі қазақ тарихындағы аса маңызды саяси бетбұрыстардың бірі болды. 5–13 желтоқсан аралығындағы бұл тарихи жиында Алаш автономиясы жарияланып, Әлихан Бөкейхан төрағалық еткен Алашорда үкіметі құрылды. Қазақ халқының ХХ ғасырдағы алғашқы ұлттық мемлекеттік басқару жүйесі осылай қалыптасып, елдің автономиясы, қауіпсіздігі мен ұлттық мүддесін қорғауға бағытталған жаңа кезең басталды.

Съезд төрағасы болып белгілі қоғам қайраткері Әлихан Бөкейхан сайланды. Бұл – қазақ халқының ХХ ғасырдағы алғашқы ұлттық үкіметі еді.

Съезд қазақ өлкесінің саяси мәртебесін талқылап, автономия құру туралы шешім қабылдады. Бұл шешім қазақ қоғамының өз жерін, құқығын, ұлттық мүддесін қорғау бағытында жаңа кезең бастағаны деп бағаланады.

Съезд барысында елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін халық милициясын құру, яғни ұлттық әскери күш жасақтау туралы қаулы қабылданды.

Жиын барысында 15 мүшеден тұратын уақытша үкімет – Алашорда сайланды. Уақытша үкіметтің орталығы ретінде Семей қаласы белгіленді (кейін қаланың аты «Алаш» деп те аталды).

Ахмет Байтұрсынұлы съездің тарихи маңызына тоқталып, былай деп жазды:

«5-13 желтоқсанда Орынбор қаласында өткен жалпықырғыз съезі Қырғыз өлкесін автономиялы деп жариялап, халық милициясын құрды. Онда 15 мүшеден тұратын, Бөкейханов (бүкіл қырғыз халқына танымал қоғам қайраткері) басшылығындағы Алашорда атты уақытша үкіметін сайлады. Уақытша үкіметтің уақытша орны ретінде Семей қаласы көрсетілді. Алашорда ағзалары Орынбор қаласындағы бірінші отырысында 1918 жылы 10 қаңтарда Семей қаласында жиналуды қаулы етті».

Бұл мәлімет сол кезеңнің ресми саяси қадамдарының куәсі ретінде тарихи құжаттарда сақталған.

Comments
Other materials