Бұл күн — БҰҰ құрған және жыл сайын 5 маусымда атап өтілетін мереке. Бұл — барлық экологтар мен табиғат қорғау ұйымдары үшін әлемдік қоғамдастықтың назарын экологиялық проблемаларға аударудың, сондай-ақ саяси қызығушылықты және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған тиісті іс-әрекеттерді ынталандырудың негізгі тәсілдерінің бірі.
Адам — жаратылыс және қоршаған ортаны жасаушы, ол оның физикалық тіршілігін қамтамасыз етеді және оған интеллектуалды, адамгершілік, әлеуметтік және рухани даму мүмкіндіктерін ұсынады. Біздің ғаламшарымыздағы адамзаттың ұзақ және азапты эволюциясы барысында ғылым мен техниканың жедел дамуы нәтижесінде адам өзінің қоршаған ортасын сан алуан тәсілдермен және өзгерте алатын қабілетке ие болатын кезеңге жетті. Бұл — бұрын-соңды болмаған ауқым.
Адамның қоршаған ортасының табиғи және техногендік екі аспектісі де олардың әл-ауқаты және адамның негізгі құқықтарын, тіпті, өмір сүру құқығы үшін өте маңызды.
Бұл мереке 1972 жылы БҰҰ Бас ассамблеясының 27-сессиясында жарияланды. Себебі 5 маусым 1972 жылы адам қоршаған ортасы жөніндегі Стокгольм конференциясының басталған күні, содан кейін Біріккен Ұлттар Ұйымының қоршаған ортаны қорғау бағдарламасы (ЮНЕП) құрылды.
Бұл күнді атап өту қоршаған ортаны қорғауға, көмектесуге деген ұмтылысты оятуға және планетаның табиғи тіршілікті қолдау жүйелеріне қысымның өсуіне жол бермеу үшін мүмкіндігінше көбірек адамдарды іс-әрекетке шақыруға арналған.
Адамзат өте ұзақ уақыттан бері Жер планетасының экожүйесін пайдаланып, жойып келеді. Әр үш секунд сайын әлем футбол алаңының, орман аумағының көлемін жоғалтады, өткен ғасырда планетаның сулы-батпақты жерлері мен маржан рифтерінің жартысы жойылды. Экожүйелердің жоғалуы әлемді орман мен шымтезек сияқты көміртекті раковиналардан айырады. Парниктік газдардың ғаламдық шығарындылары үш жыл қатарынан өсті, ал планета апаттық климаттың өзгеру мүмкіндігіне бір қадам қалды.
Сонымен қатар COVID-19 пайда болуы экожүйені жоғалтудың зардаптарының қаншалықты апатты болатынын көрсетті. Өкінішке қарай, жануарлардың табиғи тіршілік ету ортасын азайту арқылы біз патогендердің, соның ішінде коронавирустың таралуына жағдай жасадық.
Сондықтан алдағы уақытта әлем халықтарына тұрақты және тең құқылы дамуды белсенді түрде ілгерілетуге мүмкіндік беру керек, экологиялық мәселелерге көзқарастардың өзгеруінің негізгі қозғаушы күші өзіміз, біздің қоғам екендігі туралы түсінікті ілгерілету керек. Сондай-ақ мақсат — барлық елдер мен халықтардың болашағы қауіпсіз әрі гүлденуі үшін серіктестіктің пайдалы екендігін түсіндіру.
Бүгін әлемде дәстүрлі түрде Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні «халықтық іс-шара» болып табылады. Сондықтан көшелерде митингілер, велошеру, «жасыл» концерттер, мектептердегі очерктер мен плакаттар конкурстары, ағаш отырғызу, қоқыстарды қайта өңдеу және тазалау акциялары және түрлі-түсті шоулар ұйымдастырылады.
Көптеген елдерде бұл мереке жыл сайынғы іс-шараларға саяси деңгейде назар аударуға және бастамашылық ету үшін қолданылады, сонымен қатар қоршаған ортаға қатысты халықаралық конвенцияларға қол қоюға немесе ратификациялауға мүмкіндік береді.
"Адырна" ұлттық порталы.