Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ресейлік «Комсомольская правда» басылымына берген сұхбатында Еуразиялық Экономикалық Одақ келешегі, Байқоңыр болашағы, «Астық саласындағы ОПЕК» сияқты мәселелерге қатысты пікірін білдірді. ҚазАқпарат Мемлекет басшысының «Комсомольская правда» басылымына берген сұхбатының қазақ тіліндегі аудармасын ұсынады.
− Жүргізілген сауалнамаларға сәйкес, Ресей азаматтары Беларусь пен Қазақстанды ең жақын достас елдер деп санайды. Ал Қазақстандағы мұндай сауалнамалар жайында не айтуға болады?
− Біздің елдің азаматтары үшін Ресей ең жақын мемлекет және солай болып қала береді. Екі халық арасындағы өзара сенім мен түсіністік ғасырлар бойы қалыптасты. Қиын-қыстау кезеңдерде біз әрдайым бірге болдық. Ресей мен Қазақстанның көптеген азаматын туыстық, достық және кәсіби байланыстар біріктіреді.
Ресеймен арадағы қарым-қатынастарымыздың жақсы екенін жүргізілген әлеуметтік сауалнамалардан да анық көруге болады. Ұзақ жылдар бойы қазақстандықтардың сіздің мемлекетіңізге деген сенім деңгейі 75 пайыздан түспеген екен. Бұл – жоғары, ең маңыздысы – тұрақты көрсеткіш. Біздің қоғам Ресейді стратегиялық серіктес және одақтас деп қабылдайды.
− Қазақстан, мәселен, Ресей мен Беларусь сияқты Одақтас мемлекеттің құрамына кіруі мүмкін бе? Мұндай Одақтас мемлекетке бірыңғай валюта, кеден, Бірыңғай парламент қажет бола ма? Әлде біздің бағытымыз Еуразиялық экономикалық одақты қандай да бір «Шығыс Еуроодағына» айналдыру ма? Бұл қаншалықты мүмкін? 10-20 жылдан кейін қандай болады деп ойлайсыз? Біздің ынтымақтастығымыздың, бірлескен жобаларымыздың қайсысының келешегі зор деп санайсыз?
− Қазақстан Ресеймен және Беларусьпен екіжақты форматта да, интеграциялық бірлестіктер (ЕАЭО, ҰҚШҰ, ТМД) аясында да тығыз жұмыс жүргізіп келеді. Ресей мен Беларусь сияқты Одақтас мемлекеттің құрамына қосылу біздің жоспарымызда жоқ. Жоғарыда аталған ұйымдар аясында интеграцияны одан әрі дамыту басым бағытымыз болып қала береді.
Еуразиялық Экономикалық Одақтың әлеуетін тек экономикалық одақ ретінде күшейтуге мүдделіміз. Кооперациялық байланыстарды дамыту, тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің және жұмыс күшінің ортақ нарығын құру, аталған одаққа мүше мемлекеттердің инвестициялық тартымдылығын арттыру арқылы ЕАЭО-ны жаһандық ауқымдағы тиімді құрылымға айналдыра алар едік.
Бұл бағыттағы жұмыстар жүйелі түрде ілгерілеуде. 2025 жылға қарай ортақ энергетикалық және қаржылық нарық қалыптасады. Әсіресе, цифрлық ықпалдастық перспективалы бағыт болмақ.
Кейде ЕАЭО-да, тіпті ең жоғары деңгейде, қызу пікірталастар болады, бірақ бұл талқылаулар одақты неғұрлым табысты, беделді, тартымды етуге деген ортақ талпынысты білдіреді. Ал оған немқұрайды қарау – анық деградацияның белгісі.
− Нұрсұлтан Назарбаевтың орнына Президент болып сайланған сәтіңізден бері бір жылдан астам уақыт өтті. Бірақ ол үлкен саясаттан кеткен жоқ. Кейбір саясаттанушылар Қазақстанда бір қос билік пайда болды деген пікір айтып жүр.
− Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаев –қазіргі Қазақстанның негізін қалаушы, ауқымы кең тарихи тұлға. Жақында (6 шілде күні) біз Елбасының 80 жасқа толған мерейтойын атап өтеміз. Әрине, оның еліміз бен халықаралық қауымдастық алдындағы еңбегі жөнінде айтамыз. Біз үшін оның тарихи және саяси мұрасын сақтап қалу маңызды. Бұл Қазақстанның мемлекеттілігін нығайту үшін аса қажет. Сондықтан, менің сайлауалды бағдарламамның алғашқы пункті сабақтастық деп аталды.
Қазіргі күрделі жағдайда Н.Назарбаев менің дағдарыстан жедел шығу, жаңа экономика құрып, азаматтарға материалдық көмек беру жөніндегі бағытыма нақты қолдау көрсетті. Ешқандай қос билік жоқ. Бұл туралы Нұрсұлтан Әбішұлының өзі де бірнеше рет айтты және қоғамды қазіргі Президенттің айналасына бірігуге шақырды.
− Мемлекет – сонда өмір сүріп жатқан халықтардың отбасы. Қазіргі уақытта Қазақстанда қанша орыс тұрады және олардың құқықтары қаншалықты қорғалған?
− Біздің пікірімізше, этносаралық келісім – ішкі саяси тұрақтылықтың маңызды факторы. Онсыз елдің орнықты дамуы мүмкін емес. Қазақстан – Ресей тәрізді көпұлтты мемлекет. Мен мұны үлкен стратегиялық артықшылық деп санаймын. Біз «Бірлік – саналуандықта» қағидатын ұстанамыз.
Шын мәнінде, қазақстандықтар этникалық шығу тегіне қарамастан, өздерін бірыңғай халық, біртұтас ұлт санайды. Қазақстанда «аз ұлттар» деген түсінік жоқ. Қазақстанда 3,5 миллионнан астам орыс тұрады. Жалпы халық саны бойынша олардың үлесі шамамен 19% құрайды. Елімізде тұратын орыстар біздің халқымыздың ажырамас бөлігі саналады және барлық құқықтарға ие.
Жақында шетелдік аналитикалық материалдардың бірінен «Қазақстандағы орыс диаспорасы» деген сөзді көзім шалып қалды. Шындыққа қайшы келетін мұндай сөздерді мүлдем қолданбау туралы өзіміздің идеологтар мен сарапшыларға ескерттім. Орыстар – біздің халқымыздың бір бөлігі. Олар Қазақстанның қалыптасуына, дамуына зор үлес қосты. Оны ұмытуға болмайды.
Көптеген орыс есімдері біздің тарихымызда алтын әріппен жазылған: Григорий Потанин, Павел Зенков, Евгений Брусиловский, Александр Затаевич, Александр Бараев, Сергей Луганский, Иван Шухов, Иван Панфилов, Иван Павлов, Николай Макиевский. Бұлардан бөлек, басқа да көптеген азаматтар бар. Олар – Қазақстанның мақтанышы. Геннадий Головкин, Александр Винокуров, Ольга Рыпакова секілді қаншама атақты спортшыларымыз әлемнің спорт ареналарында Қазақстанның намысын қорғап, абыройын асқақтатып жүр.
− Ресей мен Қазақстан – әлемдегі ірі астық өндіруші әрі экспорттаушы елдер. Бағаны үйлестіру үшін «Астық саласындағы ОПЕК» құру бастамасына қалай қарайсыз?
− Ресей мен Қазақстан әлемдегі бидай экспорттаушы елдердің алғашқы ондығына кіреді. Әлемдік бидай экспортындағы біздің үлесіміз 3% құрайды. ОПЕК-тің шешімдері мұнай бағасының қолайлы болуына қол жеткізу үшін өндіріс көлемін тежеуге бағытталғаны белгілі. «Астық саласындағы ОПЕК» құру астық нарығының тұрақтылығын қамтамасыз етуге және астықтың бағасына қатысты саясатты үйлестіруге бағытталған қызықты бастама болуы мүмкін.
Дегенмен, астық нарығының өз ерекшелігі бар. Ауа райы мен егін түсімі бағаға елеулі ықпал етеді. Қазақстанды қоса алғанда, бірқатар елдің теңізге тіке шыға алмауына байланысты нақты сауда-саттық шектеулер болады. Мұндай шекті бағалардың енгізілуінен аталған елдер зардап шегуі мүмкін. Содан кейін мұндай картель құру барысында астық өндірісі шағын мемлекеттердің мүдделерін ескеру керек. Сондай-ақ «Астық саласындағы ОПЕК» құру ісінде оның ДСҰ стандарттарына сәйкес келуін де ойлану қажет. Дегенмен, осы тұжырымдаманың өзі мүдделі мамандардың талқылауына әбден лайық.
− Бір жыл бұрын «Комсомольская правда» газетінің арнаулы тілшісі Дмитрий Стешин Қазақстанды аралап жүріп, Сіздің еліңіздегі орыс азаматтармен сөйлесіпті. Сонда олардың көпшілігі елді мекендердің атауын өзгерту белең алғанын, билік органдарына қызметке тұру барысында славян жұртшылығы өкілдерінің қандай да бір қиындықтарға тап болатыны секілді тенденцияларды атап өтіпті.
– Тұтас елді мекендердің атауын жаппай өзгерту жүріп жатқан жоқ. Бірқатар елді мекендер мен көшелердің байырғы атаулары қайтарылып жатыр. «Тепловозная», «Приканальная» секілді Совет дәуірінен қалған және жергілікті тұрғындар арасында танымал емес, үндеспейтін атаулар, топонимдер тарих қойнауына жіберілді.
Әрбір атауды өзгерту алдында түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, тарихи негіздеме, сауалнамалар мен жиналыстарда айтылған азаматтардың пікірлері ескеріледі. Билік орысша атаулардың бәрін алып тастауды мақсат етпейді. Жақында ғана Қарағандыда Григорий Потанин мен Александр Затаевич көшелері пайда болды. Мемлекеттік қызметке тұрғысы келетіндерді кемсіту туралы пікірмен де келісе алмаймын. Бүгінде славян және өзге де этникалық топ өкілдері үкіметтік мекемелерде, Парламентте және мәслихаттарда қызмет етіп отыр. Орыстар шағын және орта бизнесті, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын дамытуға елеулі үлес қосуда. Конституция бойынша орыс тілі мемлекеттік органдарда ресми түрде қолданылады.
− Екінші жағынан алып қарасақ, Қазақстандағы орыстар негізінен солтүстік және шығыс өңірлерде шоғырланған. Кейбір сарапшылар Қазақстанда Қырым немесе Донбасс сценарийінің қайталануы туралы «болжам жасап жүр».
− Жалған сарапшылардың мұндай болжам жасауына ешқандай негіз жоқ. Бәлкім, мұның бәрі Қазақстандағы жағдайды тұрақсыздандыруға және мемлекеттеріміз арасындағы тату көршілік, одақтастық қатынастарды бұзуға бағытталған болуы мүмкін. Мұндай болжамдарды тек біліксіз, өзгелердің көлеңкесіне жасырынатын адамдар ғана айтуы мүмкін.
− Қазақстанда кириллицадан латын әліпбиіне көшу процесі жүріп жатыр. Біздің көпжылдық ортақ тарихымызды, мәдени-рухани жақындығымызды ескерсек, бұл Ресейде белгілі бір деңгейде алаңдаушылық тудырып отыр...
− Бұл үдерісті біздің Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев «Рухани жаңғыру» тұжырымдамасы аясында көтерді. Ол латын қарпіне көшудің тек қазақ тіліне қатысты екенін, орыс тілінің жағдайына әсер етпейтінін бірнеше рет мәлімдеді.
Жаңа технологиялардың жедел енгізілуіне байланысты жаһандық ақпараттық кеңістік те қарқынды түрде өзгеріп келеді. Негізгі ақпараттар латын графикасына негізделгендіктен, біздің балаларымыз жаңа жағдайға бейімделуі керек.
Қазақ әліпбиін жаңғырту қазақ тілінің коммуникациялық мүмкіндіктерін арттыру ниетінен туындаған.
Сонымен қатар біз Орталық Азия мемлекеттерінің тәжірибесін ескере отырып, латын қарпіне біртіндеп көшеміз. Қолдан жеделдетуге жол берілмейді. Себебі, мұнда кириллицадан латынға жай ғана көшу емес, қазақ тілінің орфографиясын қайта құру жөнінде айтылып отыр. Одан бөлек, қазақ әдебиетінің классиктерінің барлық маңызды еңбектері кириллицада жазылғанын, көптеген қазақ ұрпақтарының кирилл әліпбиінде білім алғанын және қазір де оқып жатқанын естен шығаруға болмайды. Асығыс қадам жасау мұндай үлкен іске зиянын тигізіп, шалыс бастыруы мүмкін. Сондықтан бұл мәселені ақылға салып, парасаттылықпен шешу керек.
− Қазақстан салық саясаты және мемлекеттің бизнеспен қарым-қатынасы саласында алдыңғы қатарлы елдің бірі болып отыр. Кезінде Ресеймен бірге «Совет шинелінен» шыққан өзге де ТМД елдері үлгі аларлықтай Қазақстанның экономикалық жүйесінің мықты тұстары қандай?
− Салық жүктемесін жеңілдету, бұл – Қазақстанның да, Ресейдің де алдына қойып отырған стратегиялық мақсаты. Бұл – экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттырып, инвестициялық ахуалдың тартымдылығын қамтамасыз етудің маңызды факторы.
Қазақстандағы салық мөлшерлемесі ТМД елдерімен салыстырғанда төмен. Бұл жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың табыстарына салынатын салықтарға, қосымша құн салығын, жеке тұлғалардың табыс салығын қамтиды. Сонымен қатар, Қазақстан мен Ресейдің салық жүйесі көптеген дамыған елдерге қарағанда біршама оңтайлы, ең алдымен, ол шағын және орта бизнесті қолдауға бағытталған.
Кәсіпкерлердің қазынашылық органдарымен байланысының минималды деңгейде болуы – біздегі салық жүйесінің артықшылығы. Салықтық әкімшілендіру рәсімдерін ақпараттық жүйе арқылы жүзеге асыруға болады және бұл қажетті шара. Қазақстандағы салық органдарына кәсіпкерлік қызметке араласуға заң бойынша тыйым салынған.
Салықтың арнайы режимдерін қоса алғанда, кәсіпкерлерге түрлі салық жеңілдіктері ұсынылған. Біз микро және шағын бизнес субъектілерін үш жылға табыс салығын төлеуден босаттық, салықтық тексеру жүргізуге мораторий де жарияланды.
− Ал Қазақстан Ресейдің қандай тәжірибесін үйренгісі келеді?
− Ресейдің кедендік операцияларды цифрландыру және салықтық әкімшілендіру ісіндегі айқын жетістігін көріп отырмыз. Кеден органдары адамның араласуын мүлдем дерлік болдырмайтын технологияларды – декларацияларды автоматты түрде тіркеуді және шығаруды енгізді. Осы ретте Қазақстан Ресейдің зияткерлік бақылау-өткізу бекеті моделіне қызығушылық танытып отыр. Салықтық әкімшілендіруді цифрландыру саласында Ресей әлемде жетекші орынға ие. Сіздердің салықтық бақылауды күшейту және үлкен деректер технологияларын қолдану тәжірибелеріңізге де ерекше мән беруге болады.
− Сіздің елде бизнес жүргізу ыңғайлы болғандықтан, ресейлік кәсіпкерлердің өз компанияларын Қазақстанда белсенді тіркеп жатқаны белгілі. Осыған байланысты қазіргі ахуал қандай және ресейлік бизнес Қазақстан экономикасы үшін қаншалықты тиімді?
− Ресей – Қазақстанның негізгі сауда-экономикалық серіктесі. Ресейден Қазақстанға тартылған тікелей инвестиция көлемі 15,7 миллиард долларды құрады. 2019 жылы екіжақты тауар айналымы 2018 жылмен салыстырғанда 6,2% артып, 20 миллиард долларға жуықтады.
Қазақстанда 7 мыңнан астам ресейлік компания мен екі елдің 3,5 мыңға жуық бірлескен кәсіпорындары табысты жұмыс істеп жатыр. Экономиканың басым салаларында бірлескен жобалар белсенді іске асырылуда. Мәселен, 2018 жылы Ресейдің ірі «Полиметалл» компаниясы инвестиция көлемі 418 миллион доллар болатын «Бақыршық» тау-кен өндіру кәсіпорнын іске қосты. Жалпы құны 6,6 миллиард долларды құрайтын 53 инвестициялық жобаны бірлесіп жүзеге асыру жоспарланып отыр.
Былтыр сәуір айында біз өндірістік кооперация саласындағы бірлескен іс-қимыл бағдарламасын қабылдадық. Ал қазан айында бағдарламаның алғашқы жобасының аясында Қостанайда «Кировец» тракторларын шығару жұмысы басталды. Зауыттың қуаттылығы жылына 500 тракторға дейін жасап шығаруға жетеді.
Біз Ресеймен мұнай-газ, мұнай-химия және басқа да қайта өңдеу үлесі жоғары өнім шығаратын салаларда ынтымақтастықты дамытуға ниеттіміз. Каспий қайраңында теңіздегі мұнай-газ жобалары бойынша ынтымақтастығымыз нығайды. Қазақстан Ресейге стратегиялық серіктес ретінде сенім артады. «Лукойл» компаниясы да біздің елде табысты жұмыс істеуде.
Бұдан бөлек, Қазақстанда инвестициялық жобаларды жүзеге асырып жатқан ресейлік бизнеске қолдау көрсетеміз. Осындай өзара ынтымақтастықтың нәтижесінде өндірісті Қытай мен Орталық Азия нарықтарына шығарамыз деп үміттенеміз.
Биылғы күзде Қазақстан-Ресей форумын өткізу жоспарланған. Онда аймақтық экономикалық ынтымақтастық жөнінде бірқатар шешім қабылданады. Осы мәселеге және екіжақты ынтымақтастықтың тұтас кешеніне ұдайы назар аударып отырғаны үшін Президент Владимир Путинге ризашылық білдіремін.
− Қытайдың Орталық Азиямен қарым-қатынастары қаншалықты тығыз? «Қытай экспансиясы», ҚХР тарапынан төнетін қауіп бар ма?
− Орталық Азия, Қытай және Ресей халықтары ғасырлар бойы бір-бірімен белсенді сауда жасасып, рухани ілім-білімдерін алмасып келеді. Сондықтан Ұлы Жібек жолы аймақтың тарихи символына айналды.
Орталық Азияның геостратегиялық орналасуы мен оның ауқымды әлеуеті әлемдік қауымдастықтың және Қытайдың да назарын өзіне аудартып отырғаны сөзсіз.
«Бір белдеу – бір жол» бастамасы Орталық Азияда тартымды жобаларды қолға алуға мүмкіндік берді. Олардың көпшілігі Азия инфрақұрылымдық инвестициялар банкі мен Жібек жолы қорының көмегімен жүзеге асырылды.
Әрине, «Бір белдеу – бір жолдың» құрлықтық құрамын Қытай мен Еуропаны, Таяу Шығысты байланыстырып отырған Қазақстан және аймақтағы басқа да елдерсіз елестету мүмкін емес. Қытайдан тартылған инвестиция мен екіжақты сауда көлемі тұрақты түрде өсіп келеді. 2018 жылы аймақтың бес еліне жинақталған Қытайдың тікелей инвестициясы 15 миллиард долларға жуықтады. Былтыр Орталық Азияның Қытаймен жалпы тауар айналымы 33 миллиард доллардан асты. Екі тарап та сауда-экономикалық және инвестициялық ынтымақтастықты дамытуға мүдделі. Сондықтан «Қытай экспансиясы» туралы пікір істің нақты жағдайына сәйкес келеді деп ойламаймын.
− Қазақстан мен Қытай арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытудың келешегі қандай деп ойлайсыз?
− Қытаймен ынтымақтастықты дамытуда Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев жемісті еңбек етті. Қазіргі уақытта екі мемлекет арасындағы қарым-қатынастар ұзақ мерзімді стратегиялық серіктестік деңгейіне жетті.
Жоғары саяси деңгейдегі байланыстардың оң қарқыны қалыптасты. Былтыр қыркүйек айында Си Цзиньпинмен жүргізілген келіссөздер барысында екі ел арасындағы ынтымақтастықтың басым бағыттарын айқындайтын Бірлескен мәлімдеме қабылданды. Біз халықаралық және аймақтық ұйымдарда (БҰҰ, ШЫҰ, АӨСШК) тығыз жұмыс істейміз.
Қытай – Қазақстанның маңызды экономикалық серіктесі. 2019 жылы екіжақты тауар айналымы 14,5 миллиард долларға жетті.
COVID-2019 пандемиясымен күрестегі ынтымақтастық пен көрсетілген өзара көмекті серіктестік тарихындағы жарқын сәт деп айтуға болады. Қазақстан Уханьға медициналық гуманитарлық көмек жіберді. Телефон арқылы сөйлескенімізде Төраға Си Цзиньпин «Дос басыңа іс түскенде танылады» деген мақалдың дәл осындай сәтте өзекті екенін айтты. Коронавирус толқыны Қазақстанға келгенде Қытай тарапы да дереу гуманитарлық көмек көрсетіп, Қазақстанға білікті мамандар тобын жіберді.
− Қазақстанда АҚШ-тың әскери базасының пайда болуы мүмкін бе?
− Қазақстанда АҚШ-тың әскери базасын салу талқыланып жатқан жоқ және бұл мәселе күн тәртібінде тұрған жоқ. Сонымен бірге, Қазақстан мен Америка Құрама Штаттары арасындағы ынтымақтастық энергетика, инвестиция, технология сияқты стратегиялық салаларда табысты дамып келеді. Біз қарусыздану және ядролық қаруды таратпау мәселелері бойынша ұдайы байланыстамыз. Оған қоса, біз Алматыдағы бұрынғы обаға қарсы институт базасында биологиялық қауіпсіздік саласы бойынша да жұмыс істедік. Бірақ қазір келісімшарттың аяқталуына байланысты америкалықтар зертханадан кетіп, онда тек қазақстандық мамандар бюджет қаражаты есебінен жұмыс істейді. Осы саладағы зерттеулердің өзектілігін ескере отырып, біз ресейлік мамандармен де тығыз ынтымақтастық орнатуға дайынбыз.
− Байқоңырдың қазіргі тыныс-тіршілігі қалай? Адамзаттың ғарышты бағындырудағы басты әлемдік ғарыш айлағының болашағы қандай болмақ? Онда Ресейге орын бар ма?
− Ғарыш саласындағы бірлескен өзара іс-қимылдар мен Байқоңыр қаласын бірлесіп дамыту ісі – Қазақстан мен Ресейдің көпжақты ынтымақтастығының айқын көрінісі.
Ғарыш айлағының тіршілігі мен оның тиімді даму мәселелерін Үкіметаралық комиссия қарастырады. Әсіресе, байланыс, телевизия және ғылыми зерттеулер саласында қолданылатын азаматтық ғарыш аппараттарын құру мәселесіне басымдық беріледі. «Гагарин старты» жобасы бойынша бірлескен жұмыстар атқарылуда. Ғарышқа жол ашқан осы тарихи алаңды жаңғыртуға Қазақстан, Ресей және БАӘ инвесторлары қаражат салуға ниетті. «Бәйтерек» бірлескен жобасының мақсаты – улы отынмен ұшырылатын «Протон» зымыранының орнына экологиялық қауіпсіз тасымалдаушы аппарат ұшыруға арналған зымыран-ғарыштық кешенін құру.
Екі ел экономикасының дамуына айтарлықтай үлес қоса алатын «Байқоңыр» еркін экономикалық аймағын құру туралы Қазақстанның бастамасын ерекше атап өткім келеді. Биыл қазан айында ғарыш айлағының салынғанына 65 жыл толады. Біздің елдеріміз бұл атаулы датаны лайықты дәрежеде атап өтуі керек деп санаймын. Өйткені Байқоңыр – бүкіл адамзаттың игілігі. Оның әлемдік космонавтикадағы тарихи рөлі зор.
− Мазмұнды және қызықты жауаптарыңыз үшін рахмет! Сөз соңында «Комсомольская правда» газетінің ұжымы мен оқырмандарына қандай тілек айтар едіңіз?
− Осы сәтті пайдалана отырып, «Комсомольская правда» ұжымын газеттің 95 жылдық мерейтойымен құттықтаймын. Мен дамыған социализм дәуірінде де, тоқырау кезеңі мен сәтсіздікке ұшыраған қайта құру заманында да, сондай-ақ, КСРО құлдыраған кезде де «Комсомолканы» қызығып оқитынмын. Қазір де солай. «Комсомолканың» 95 жылдық тарихының кем дегенде 45 жылы менің көз алдымда өтті десем, артық айтқандық емес. Бұл факт көп нәрсені аңғартады деп ойлаймын. Келешекте газеттеріңіз екі халық арасындағы достықты одан әрі нығайтуға елеулі үлес қосады деп сенемін. Сіздерге шығармашылық табыс, оқырмандарыңызға амандық, бақ-береке тілеймін.
