Мұғалім-білім алушылардың табысының кілті. Көрнекті қазақ педагог-ағартушысы Ы. Алтынсарин мұғалімнің рөлін жоғары бағалап: "Жақсы мұғалім бәріннен де артық, өйткені мұғалім-мектептің жүрегі" деп жазған. Педагог және гуманитарлық педагогиканың негізін қалаушы Ш. А. Амонашвили "мектеп - ғимарат, парталар, орындықтар мен оқу бөлмелері емес, мектеп-мұғалім", - деп мұғалімнің кез-келген тұлғаның біртұтас қалыптасуындағы таптырмас рөлін атап көрсетті.
Кез-келген қоғамда ерекше құндылығы бар және олар әрдайым сұранысқа ие болатын мамандықтар бар. Сондықтан оларға кез келген уақытта мемлекет жоғары көңіл бөліп, белсенді қолдау көрсетілуі тиіс. Олардың бірі-педагогика. Мұғалімнің, оқытушының, тәлімгердің жұмысы неғұрлым тиімді болса, елде білімді және құзыретті адамдар соғұрлым көп болса, соғұрлым ол табысты және бәсекеге қабілетті болады.
Бұл кәсіпті өскелең ұрпақ өкілдері арасында танымал ету, олардың көз алдында оның тартымдылық дәрежесін арттыру қажет. Олар мектеп оқушылары арасындағы кәсіптік бағдар беру жұмысына, мамандар даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыруға, табыстарды арттыруға және жалпы педагогтардың өмір сүру жағдайларын жақсартуға қатысты (біздің прагматикалық дәуірімізде "өмірді ойластыратын" жастар үшін болашақта материалдық жоспардың қандай перспективалары күтіп тұрғанын білу өте маңызды), оларға қоғам тарапынан көзқарас. Қазақстанда мұндай шараларды іске асырудың ең белсенді кезеңі соңғы бес жылда болды. Бүгінгі таңда, ең алдымен, мұғалім мамандығының пайдасына таңдау жасайтын талапкерлердің "сапасында" көрініс тапқан сөзсіз оң динамика туралы айтуға болады.
Дегенмен, бүгінгі таңда мұғалім және тәлімгер мамандығы жастар арасында сұранысқа әрдайым сұранысқа ие бола бермейді. Мұның себебі - төмен жалақы.
Еліміздің кейбір аймақтарында білікті мұғалімдер мен тәлімгерлердің тапшылығы байқалады. Бұның салдарынан еліміздің білім беру жүйесінде үлкен проблемалар туындауы мүмкін
Жүргізілген зерттеулер мұғалімдердің оқыту сапасы мен кәсібилігі мектептегі ең маңызды болып табылатындығын бірнеше рет дәлелдеді. Білім алушылардың білімін, дағдылары мен дағдыларын дамыту мен тарату процесінің негізгі факторы болып табылатын мұғалім.
Адамның мамандық таңдауына жеке және сыртқы факторлар әсер етеді. Мансапты саналы түрде таңдауға мотивация және олардың қажеттіліктерін, мүдделерін, мүмкіндіктерін түсіну, дағдылар мен құндылықтарды анықтап, неліктен ол мамандықты таңдап жатқандығыңызды түсіну өте маңызды. Әсіресе мұғалімдер үшін. Өйткені, болашақ ұрпақ қалыптастыруда мұғалімдер шешуші рөл атқарады.
Қазіргі қоғамда ұстаз мамандығы тұлғаның қалыптасуы мен дамуында маңызды рөл атқарады. Алайда, оның маңыздылығына қарамастан, бұл мамандық пен атақ әрқашан жеткілікті түрде мойындалып, танымал бола бермейді. Педагог мамандығы шәкірттерге білім беруге ғана мүмкіндік беріп қоймайды, сонымен қатар жас ұрпақты тәрбиелеу, өнерге үйрету тәуелсіз, шығармашылық, сыни ойлау және әлеуметтік жауапкершілік қабілеттерін ашуға көмектеседі. Ұстаздар жастардың идеялары мен құндылықтарын қалыптастыру, дамуына жағдай жасау және әр баланың интеллектуалдық және эмоционалдық әлеуеті арттыруға ықпал етеді. Жастардың болашағына бағыт-бағдар беріп отырған ұстаздардың қоғамға қосқан үлесі өлшеусіз. Бүгінгі ұрпақ ел болашағын айқындайды.
Бұл кәсіпті өскелең ұрпақ өкілдері арасында танымал ету, олардың көз алдында оның тартымдылық дәрежесін арттыру қажеттілігі туындайды. Бұл өз кезегінде барлық шаралар кешенін жүзеге асыруды білдіреді. Олар мектеп оқушылары арасындағы кәсіптік бағдар беру жұмысына, мамандар даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыруға, табыстарды арттыруға және жалпы педагогтардың өмір сүру жағдайларын жақсартуға қатысты (біздің прагматикалық дәуірімізде "өмірді ойластыратын" жастар үшін болашақта материалдық жоспардың қандай перспективалары күтіп тұрғанын білу өте маңызды), оларға қоғам тарапынан көзқарас. Қазақстанда мұндай шараларды іске асырудың ең белсенді кезеңі соңғы бес жылда болды. Бүгінгі таңда, ең алдымен, мұғалім мамандығының пайдасына таңдау жасайтын талапкерлердің "сапасында" көрініс тапқан сөзсіз оң динамика туралы айтуға болады.
Қортындылай келе, халықаралық тәжірибелік талдау көрсеткендей, егер мұғалім болғысы келетін ең жақсы үміткерлер педагогикалық мамандықты таңдаса, онда бұл білім беру жүйесінің жетістігіне кепілдік береді. Сондықтан да мектепке кездейсоқ адамдар келмеуі керек.
