БҰҰ-ның халықаралық күндер жүйесінде жыл сайын 2 қарашада халықаралық журналистерге қарсы қылмыстар үшін жазасыздықты жою күні (IDEI) атап өтіледі, деп хабарлайды “Адырна” ұлттық порталы.
Атаулы күн 2013 жылы Бас Ассамблеяның шешімімен журналистердің өз жұмысын атқару мүмкіндігін шектейтін және қоғамның сенімді ақпарат алу құқығына нұқсан келтіретін алаңдатарлық жағдайға жаһандық назарды аудару үшін құрылған.
Күнді белгілеу күні редакцияның нұсқауы бойынша Малидегі қарулы қақтығыстың барысын жазған екі француз журналисі Гислейн Дюпон мен Клод Верлонды еске алу үшін таңдалды. Оларды 2013 жылдың 2 қарашасында содырлар ұрлап, өлтірген. Бұл қылмыс қоғамда наразылық тудырып, нәтижесінде БҰҰ баспасөз өкілдеріне зорлық-зомбылық көрсетуді және олардың міндеттеріне кедергі келтіруді айыптайтын құжат қабылдады. Өйткені, халықаралық гуманитарлық құқыққа сәйкес, қарулы қақтығыс аймақтарында жұмыс істейтін БАҚ қызметкерлері барлық соғысушы тараптардың өкілдерінің қорғауы мен құрметіне ие болуы керек.
Жазасыздықпен күресуге баса назар аудару журналистиканың алаңдатарлық жағдайымен байланысты: 2006-2023 жылдар аралығында әлемде шұғыл жаңалықтарды жариялау және халыққа ақпарат жеткізу кезінде 1600-ден астам журналист өлтірілді. Мәселен, 2012 жылы ЮНЕСКО деректері бойынша 124 БАҚ қызметкері, 2014 жылы – 98, 2015 жылы – 115, 2020-2021 жылдары – 117 журналист қайтыс болған.
