Бүгінде өз идеяларын кәсіпке айналдырып, орта бизнестің дамуына үлес қосатын жастардың саны күн санап өсуде. Мемлекет тарапынан жастардың бизнес жобаларын қолдауға көптеген бағдарламалар ашылуда. Қайтарымсыз гранттар бөлінуде. Жас кәсіпкер, «Cinderella» өзіне-өзі қызмет көрсету кір жуу желісінің негізін қалаушы Абылай Қасқабаев "Бизнестің жол картасы-2025" мемлекеттік бағдарламасы аясында өз ісін дамытуға Астана қаласы әкімдігінен грант алғандардың бірі.
Бағдарламаның мақсаты - өңірлік кәсіпкерліктің тұрақты және теңгерімді өсуін қамтамасыз ету, сондай-ақ бар жұмыс орындарын сақтау және жаңа тұрақты жұмыс орындарын құру. Бүгінде осы грант иегері Абылай, кәсібінің жемісін көріп отыр. Ол студенттік жатақханаларда кір жуғыш машиналарды орнату жобасы қайдан басталғаны туралы Адырна тілшісіне сұхбат берді.
- Абылай, жоба идеясы қалай пайда болды? Қалай бастап кеттіңіздер?
- Бірнеше жыл бұрын мен Қарағандыда тұрып, пластик құбырлар шығаратын компанияда жұмыс істедім. Жұмыс қызықты болды, бірақ мен өз ісімді ашқым келді. Достармен достық әңгіме барысында, кенеттен Америкадағыдай кез-келген адам заттарды жууға болатын кір жуатын бөлмені ашу идеясы пайда болды. Біз ақпарат іздеп, нарықты зерттей бастадық. Әрине, кәсіби жабдықтары бар құрғақ тазалағыштардан көптеген ұсыныстар болды. Нәтижесінде олар өздері үшін қол жетімді және оңтайлы шешім тапты. Содан кейін біз жабдықтар сатып алдық. Алғашқы кір жуғыш машинаны сатып алғаннан кейін, қондырғылар үшін орын іздей бастадық. Осылайша, студенттік үйлер ең тиімді орындар болып саналатыны белгілі болды. Бір қалалық колледждің басшылығы бізге қолдау білдіруге келісті. Біраз уақыттан кейін біз машиналарды өзіміз шығаруға шешім қабылдадық, корпусты жасадық.
- Өндірісті қалай оңтайландырдыңыз?
- Біз жобаның бір жақты тәртіпте ғана емес, тиімді болуына ұмтыламыз. Біздің мақсатымыз - қоғам мен мемлекет үшін пайдалы болу. Бізде өзара тиімді ынтымақтастық бар. Жыл сайын университеттер жабдықты сатып алуға, амортизацияға, жөндеу жұмыстарына шығындарды ескеруге бюджет салуы керек. Біз осы мәселелерді шешеміз, жалдау ақысы мен коммуналдық қызметтерді жабамыз, автоматика ұсынамыз, оның орнына студенттерден аз ақы аламыз. Бұл электр энергиясы мен ақшаны үнемдеу тұрғысынан экономикалық жағынан тиімді. Біздің компаниямыздың көптеген адамдары аутсорсингте жұмыс істейді: есепші, электрик, сантехник, инженер және бағдарламашы. Алдағы уақытта кадр құрамын ұлғайтуды жоспарлап отырмыз.
- Неліктен сіз грант алу байқауына қатысуға шешім қабылдадыңыз?
- Мен байқауға қатысуға шешім қабылдадым, өйткені одан әрі даму үшін қаражат қажет болды. Бүгінгі күнге дейін біздің компания несие алған жоқ. Біз бизнесті өз қаражатымыз есебінен жүргіздік. Бір жағынан, бұл челлендж болды. Біз өз жобамыздың пайда әкелетінін және тиімділігін көрсете алатындығын дәлелдегіміз келді. Мемлекеттік грант бізге жабдықты жақсартуға көмектесті. Біз жергілікті кір жуғыш машиналарды жинау туралы ойладық. Бизнесті өз бетіңізше дамыту үшін сізге көп ақша жұмсау керек, инженерлер мен бағдарламашыларға төлеу керек. Қазақстандық нарық шағын. Кейде бізге мемлекеттік мекемелермен келісу оңай емес, дұрыс адамға жету және жобаның маңыздылығы мен маңыздылығын түсіндіру әрдайым мүмкін емес. Біз ұқсас тауашада дамып келе жатқан шетелдік компанияны таптық. Ол бізге жұмыс процесін онлайн форматта толық режимде көруге мүмкіндік берді. Егер клиенттер үшін пайда туралы айтатын болсақ, онда олар үшін ыңғайлы және түсінікті төлем жүйесі қарастырылған. Кез-келген адам QR кодын сканерлеп, кір жуу бөлмесіндегі жұмыс процесін бақылай алады. Жаңа технологиялар студентті белгілі бір уақыт аралығында кір жуғыш машинаның бос немесе бос емес екендігі туралы хабардар етеді. Пайдаланушылар үшін қызметтерді кез келген ыңғайлы тәсілмен төлеуге мүмкіндік бар. Айта кетейік, карантин кезінде барлық оқу орындары жабылды. Біз кір жуғыш машиналарды жатақханаларға апарып, жаңа бағыт аштық.
- Кәсіпкерлер мемлекет тарапынан қандай қолдау ала алады?
- Қазақстанда бүгінде жастар бастамалары белсенді қолдау табуда. Жаңадан келген кәсіпкерлер пайдалы бизнесті нөлден бастай алады. Бізге тегін бухгалтерлік және заңгерлік қызметтер мен мамандардың кеңестері ұсынылады. Жалпы, Астанада халықты жұмыспен қамту және табысты мансап құру тұрғысынан жаңа мүмкіндіктер пайда болуда. Біз уақытпен бірге жүруге тырысамыз. Мұнда кәсіпкерлік қызметпен айналысқысы келетін адамдар көп. Шағын компаниялардың ірі кәсіпорындарға айналғандығы туралы көптеген мысалдар келтіруге болады.
- Өз кәсібін ашуға қорқатын адамдарға қандай кеңес берер едіңіз?
- Кеңес беретіндей өзімді үлкен кәсіпкер деп санамаймын. Бірақ, тәуекелге бел буып, өз ісін бастап кету керек. Қиналып, өзіне ұнамайтын жұмыста жүргеннен гөрі, аз болса да өз-өзіңе жұмыс істеген дұрыс. Ең бастысы, бастаған істі аяғына дейін апару керек. Еш қиындықтан қорықпай, алға жүру. Қорқыныштар әртүрлі болады. Бір күндік пе, үзақ мерзімдік пе? Оны жеңе білу керек. Бизнесте батылдық, қайсарлық керек.
- Кір жууға келетін клиенттер тарапынан қиыншылықтар туса, оны қалай шешесіздер?
- Кір жууға келген клиенттер тарапынан әртүрлі қиындықтар болады. Бұгінгі күні де болып тұрады. Уақыт өте келе біз ондай қиындықтарды шешу жолдарын таба білдік. Бұрын мен үшін бқл үлкен қиындық болатын. Қазір біз оны жұмыстың бір процесі ретінде қабылдаймыз. Бізге үлкен тәжірибе беретін жағдайлар. Оның болып тұрғаны дұрыс деп санаймын. Ол адамды шыңдайды, өз ісінің шебері етеді. Мысалы, 2-3 жыл бұрын үлкен проблема болып көрінетін заттарды бүгінде оңай шеше саламыз. Қай салада болмасын тұтынушылармен жұмыс істеу оңай емес. Істі бастаған соң, барлығына көну керек деп санаймын.
- Кәсібіңізге табыс тілейміз, сұхбатыңызға рахмет!
