Анкара Қажы Байрам Вели университетінің профессоры, түрколог Жемиле Кынажы 25 қазан - Республика күні мерекесінің бүгінгі мәні мен Қасым-Жомарт Тоқаев басшылығындағы жаңарған Қазақстанның даму бағыты туралы ой бөлісті. Сарапшының пікірінше, бұл мереке тәуелсіздікке апарар жолдың бастауы ретінде мемлекеттік дәстүр мен тарихи сабақтастыққа деген құрметті білдіреді және қазіргі заманда жаңарған мемлекеттің жаңа символына айналды.
– Қазіргі кезеңдегі Қазақстан Республикасының дамуы тұрғысынан Республика күні нені білдіреді деп ойлайсыз?
– 1990 жылғы 25 қазанда қабылданған «Мемлекеттік егемендік туралы декларация» Қазақстанның тәуелсіздік жолындағы алғашқы қадамы болды. Тоқаевтың бастамасымен Республика күні қайтадан ұлттық мереке мәртебесіне ие болып, тәуелсіздікке апарар жолдың бастауы ерекше атап өтілді. Бұл қадам – мемлекеттік дәстүр мен тарихи сабақтастыққа деген құрметтің көрінісі. Қасым-Жомарт Тоқаев басшылығындағы қазіргі Қазақстан үшін Республика күні – тарихи егемендік санасы мен жаңару рухы тоғысқан, ұлттық бірлік пен жаңа дәуірдің нышанына айналған мереке.
– Қасым-Жомарт Тоқаевтың президенттігі кезеңінде елде айтарлықтай саяси және әлеуметтік өзгерістер болды. Осы тұрғыдан алғанда, Республика күні бүгінде жаңарған мемлекеттің жаңа мазмұндағы символына айналды деуге бола ма?
– Иә, мұны нық сеніммен айтуға болады. Қасым-Жомарт Тоқаевтың президенттігі кезінде жүзеге асқан саяси реформалар мен қоғамдық жаңғыру қадамдары Қазақстанның даму бағытын айтарлықтай өзгертті. Осы тұрғыдан алғанда, Республика күні бүгінде жаңарған мемлекеттің жаңа мазмұнға ие маңызды символына айналды. Тоқаев басшылығындағы Республика күні – тарихи егемендік ұғымынан заманауи, әділетті және жаңарған мемлекетке өту кезеңінің нышанына айналды.
– Қазақстанның халықаралық беделін қалай бағалайсыз?
– Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстанның халықаралық аренадағы беделін нығайтудағы рөлі аса маңызды және көпқырлы. Дипломатиялық тәжірибесі мол көшбасшы ретінде Тоқаев елдің сыртқы саясатына теңгерімді, бейбітшіл және көпвекторлы бағыт берді. Оның басшылығымен Қазақстан бейбітшілік сүйгіш, сенімді және халықаралық деңгейде жауапты серіктес ретінде танылды. Осылайша Тоқаевтың үлесі елдің сыртқы саясатын нығайтып қана қоймай, Қазақстанның жаһандық деңгейде беделді, тұрақты және сындарлы мемлекет ретінде қабылдануына жол ашты.
– Қазақстан жүргізіп отырған сыртқы саясат нәтижесінде Еуразиядағы диалог пен дипломатияның маңызды орталықтарының біріне айнала алды деуге бола ма?
– Иә, бұған толық негіз бар. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бейбіт, теңгерімді және көпвекторлы сыртқы саясатының арқасында бүгінде Қазақстан Еуразия аймағындағы диалог пен дипломатия мәдениетінің орталығына айналды. Тоқаевтың саяси бағыты ел ішінде тұрақтылықты сақтап, халықаралық деңгейде бейбітшілік пен өзара сенімге негізделген беделді мемлекет құруға мүмкіндік берді. Бұрынғы кезеңдермен салыстырғанда, қазіргі реформалар елді жаңғыртуға және демократиялық құндылықтарды орнықтыруға бағытталған.
– Республика күнін атап өту, әсіресе жастар арасында, ұлттық болмыстың жаңа үлгісінің қалыптасуына қалай әсер етеді деп ойлайсыз?
– Республика күнінің ұлттық мереке ретінде қайта белгіленуі және кең көлемде аталып өтуі – заманауи қазақстандық бірегейлікті нығайтуда, әсіресе жастардың ұлттық санасының қалыптасуында маңызды рөл атқарып отыр. Бұл мереке – өткеніне мақтанышпен қарап, болашағын жауапкершілікпен қалыптастыратын ұрпақтың рухани өзегін нығайтады. Осылайша Республика күні тек тарихи мерейтой ғана емес, заманауи қазақстандық болмысты қайта айқындайтын қоғамдық құндылыққа айналды.
