20 желтоқсан - қазақ халқының жазу тарихындағы маңызды даталардың бірі, деп хабарлайды "Адырна" ұлттық порталы.
Дәл осы күні, 1928 жылы Қазақ КСР Орталық атқару комитеті қазақ жазуын араб әліпбиінен латын графикасына көшіру туралы қаулы қабылдаған.
Аталған шешімге дейін бұл мәселе ұзақ уақыт бойы талқыланып, түркологтардың съездері мен Орталық Азия елдерінің республикааралық мәслихаттарында жан-жақты қаралған. Нәтижесінде латын графикасы қазақ тілінің грамматикалық құрылымына анағұрлым үйлесімді, сауаттылықты арттыруға және ғылым мен білімді дамытуға қолайлы деп танылды.
1929 жылдан бастап латын әліпбиі қазақ қоғамында кеңінен қолданысқа енгізіліп, мектептерде оқытылды, баспасөз беттерінде пайдаланылды. Алайда бұл кезең ұзаққа созылмады. 1940 жылы Кеңес өкіметінің шешімімен қазақ жазуы кириллицаға көшіріліп, латын әліпбиі 1939 жылға дейін ғана қолданылды.
1991 жылы Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін ұлттық жаңғыру мен мәдени қайта өрлеу мәселелері қайта күн тәртібіне шықты. Осы тұста қазақ тілін дамыту мақсатында латын әліпбиіне көшу идеясы да қайта қарала бастады. 1993 жылы қабылданған «Тіл туралы» заңда қазақ тілі мемлекеттік тіл мәртебесіне ие болып, оны дамытуға бағытталған шаралар белгіленді.
2017 жылы Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен қазақ әліпбиін латын графикасына көшіру туралы бағдарламалық шешім қабылданды.
Ал 2019 жылы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылға дейін қазақ тілін латын әліпбиіне толық көшіру жоспарын жариялады.
2018–2021 жылдар аралығында латын әліпбиінің бірнеше нұсқасы ұсынылып, ғылыми және қоғамдық талқылаулардан өткен еді.
