Ұзақ уақытқа созылған су тапшылығы - құрғақшылықты білдіреді. Құрғақшылықтың басталуы отырықшы жоғары антициклонның пайда болуымен байланысты. Салдарынан ұзақ уақыт (бірнеше аптадан екі-үш айға дейін) тұрақты ауа-райы кезеңі белгілі бір аймақ үшін жоғары ауа температурасы мен жауын-шашынның аз мөлшері пайда болады. Нәтижесінде топырақтағы ылғал қоры таусылып, егін қоры азаяды немесе жойылады. Бұл құбылыс бірнеше айға, тіпті жылдарға созылуы мүмкін. Немесе 15 күннен кейін жариялануы мүмкін.
Адамзат тарихындағы ең ұзақ құрғақшылық - Оңтүстік Американың батыс жағалауындағы Чили мемлекетінің аумағында орналасқан "Атакама" шөлінде болды. Атакамада 1570 жылдан 1971 жылға дейін жауын-шашын болмаған. Төрт ғасыр бойы тіршілік нәрін көрмеген ол - жердегі ең құрғақ шөл саналады. Шөлдегі құрғақшылықтың шығу төркіні өзінің орналасқан жеріне байланысты: желдерден оны Анд және Чили жағалау жоталары жабады. Мұхиттан келетін ылғалды ауа таулардың шыңдарында қалып қояды және шөлге кірмейді. Кіретін нәрсе жоғары қысым себебінен тұманға айналады. Салқын Гумбольдт ағымы да жағдайды қиындатады - желді салқындатып, оларды ылғалдан айырады. Аталған себептерге байланысты Атакама шөлінде нөсер өте сирек кездеседі. Жылына шамамен 10 мм жаңбыр жауады. Мұнда ең төменгі ылғалдылық - 0% тіркелген.
Жауын-шашынның аздығы Атакаманың елеулі сипаттамасы болғанымен, ерекше жағдайлар да бар. 2012 жылы Альтиплано үстіртінің қысы Атакамаға тасқын су әкелді. 2015 жылдың 25 наурызында қатты жаңбыр шөлдің оңтүстік бөлігіне әсер етті.
Нағима Сахан
