Медициналық сақтандыру халықтың сапалы медициналық қызметтерге қол жеткізуін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Қазіргі Қазақстанда, көптеген басқа елдердегідей, бұл сектор бірқатар проблемаларға, сондай-ақ іске асырылатын перспективаларға байланысты билік пен сарапшылардың назарына айналды.
Қазақстандағы медициналық сақтандырудың басты проблемаларының бірі халықты қорғаудың осы түрімен жеткіліксіз қамту болып табылады. Үкіметтің міндетті медициналық сақтандыру бағдарламаларын кеңейту жөніндегі күш-жігеріне қарамастан, халықтың едәуір бөлігі сақтандырылмаған күйінде қалып отыр. Бұл медициналық қызметтерге қол жетімділіктің теңсіздігін тудырады және мемлекеттік медициналық мекемелерге қаржылық жүктемені арттырады.Тағы бір мәселе-міндетті медициналық сақтандыру бойынша көрсетілетін медициналық қызметтердің шектеулі тізімі. Қазіргі уақытта стоматология, психиатрия және хирургиялық операциялардың кейбір түрлері сияқты медициналық қызметтердің көптеген түрлері міндетті сақтандыру бағдарламаларына кірмейді. Бұл азаматтарды қосымша медициналық сақтандыруға жүгінуге немесе қызметтерді өз есебінен төлеуге мәжбүр етеді.Сондай-ақ, көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасы мәселесі де бар. Денсаулық сақтауды қаржыландырудың ұлғаюына қарамастан, көптеген денсаулық сақтау мекемелері қаржыландырудың жеткіліксіздігіне, білікті мамандардың жетіспеушілігіне және ескірген медициналық жабдықтарға тап болады. Бұл медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасына, сондай-ақ халықтың денсаулық сақтау жүйесіне деген сеніміне әсер етеді.Қазақстанда медициналық сақтандыруды дамыту перспективаларының ішінде халықты сақтандырумен қамтуды кеңейтуді атап өтуге болады. Ол үшін халықтың медициналық сақтандырудың артықшылықтары мен шарттары туралы хабардарлығын арттыруға бағытталған ақпараттық науқандар жүргізу қажет. Сонымен қатар, көрсетілетін медициналық қызметтер тізімін кеңейтуге мүмкіндік беретін қосымша сақтандыру бағдарламаларын енгізу туралы мәселені қарастыруға болады.Медициналық сақтандыруды одан әрі жетілдіру Көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасын жақсартумен де байланысты болуы мүмкін. Бұған медициналық инфрақұрылымды жаңғырту, медицина қызметкерлерінің білім деңгейі мен біліктілігін арттыру, сондай-ақ көмек көрсету стандарттарының заманауи медициналық технологияларын енгізу кіреді.
Статистикалық бағалауға сәйкес, Қазақстан халқының шамамен 60% - ы ғана медициналық сақтандыруға қол жеткізе алады, яғни азаматтардың 40% - дан астамы қорғаудың бұл түрін пайдаланбайды..Неліктен? – деген сауалға жауап іздесек , медициналық сақтандыру ісі елімізде тек 2017 жылы 1-ші шілде де ғана қолға алынып, қаржының 60% - ы мемлекет тарапынан емес, қарапайым тұрғынның өз қалтасынан алынды. Соны ескерген үлкен кісілер әлеуметтік қорға ақша құймағандықтан медициналық тұрғыдан сақтандырылмай қалды. Бұл көрсеткіш халықты сақтандырумен қамтуды жақсарту қажеттігін көрсетеді.Көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасына қатысты да белгілі бір проблемалар бар. Зерттеулерге сәйкес, елдегі медициналық мекемелердің тек 30% - ы заманауи жабдықтармен қамтамасыз етілген, бұл медициналық көмектің тиімділігі мен тиімділігіне әсер етеді. Сонымен қатар, соңғы жылдары денсаулық сақтаудың әртүрлі салаларында білікті медициналық мамандардың жетіспеушілігі байқалады, бұл халыққа жоғары сапалы медициналық қызметтердің қол жетімділігіне қиындық туғызады.Осы деректерді ескере отырып, Қазақстанда медициналық сақтандыруды одан әрі дамыту және жетілдіру қажеттілігі айқын болып отыр. Бұған халықты сақтандырумен қамтуды кеңейту, медициналық инфрақұрылымды жаңғырту, медициналық қызметтердің сапасын жақсарту және барлық азаматтар үшін медициналық көмектің қолжетімділігін қамтамасыз ету кіреді.
Бірақ аталған бұл міндеттер толығымен орындалып жатыр деп айта алмаймыз. Осыған дейін көптеген сарапшылар мен депутаттар тұрғындарды әлеуметтік көмек пен медициналық сақтандыру тақырыптарын талқыға салғанмен, халықтың көңіліне қонымды шешімдер шығарылмай келеді. Осы орайда медициналық сақтандыру саласын дамыту үшін бірқатар шешімдерді қарастырып көрсек, ең алдымен медициналық оқу орнындарындағы студенттердің білімін арттыру үшін арнайы курстар ашу қажет. Ауруханалар мен мекемелерде жаңа инфроқұрылымдарға сәйкес техникалармен ( рентген , кт, узи аппараттарымен) қамтамасыз ету қажет. Жұмыс жасамайтын көпбалалы, жесір, әлеуметтік осал топтарға жататын жандарды мамандарға тегін қаратуды басты назарда ұстау керек деп ойлаймын.
Қорытындылай келе, Қазақстандағы медициналық сақтандыру бірқатар сын-қатерлер мен міндеттердің алдында тұр, бірақ дұрыс көзқараспен және тиімді басқарумен ол бүкіл халық үшін медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасын қамтамасыз етудің тиімді құралы бола алады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
- “Медицинское страхование: теория и практика” - Иванов И.И. (2015), Издательство “Медицина”, Алматы.
- “Развитие системы медицинского страхования в Казахстане: вызовы и перспективы” - Абдуллин А.К. (2018), Издательство “Здоровье”, Нур-Султан.
- “Экономические аспекты медицинского страхования в современном обществе” - Сарсенбай М.Б. (2019), Издательство “КазМедиа”, Алматы.
- “Медицинское страхование и его влияние на здравоохранение в Казахстане” - Жумагалиева Г.А. (2017), Издательство “Знание”, Астана.
- “Инновационные подходы к развитию медицинского страхования в условиях современного Казахстана” - Кенжебекова А.С. (2020), Издательство “МедПресс”, Алматы.
Бақберген Дилназ
ҚазҰУ , Журналистика факультетінің 3 курс студенті:
Жетекшісі: аға оқытушы, Рушанова Н.Б.
