АҚШ бірнеше ай бойы сәтсіз аяқталған дипломатиялық келіссөздерден кейін Қырғызстанға қарсы санкциялар енгізуді жоспарлап отыр. Бұл туралы The Washington Post жазды, деп хабарлайды “Адырна” ұлттық порталы.
The Washington Post басылымы «Орталық Азияда Ресейге тыйым салынған технологиялар жеткізілетін жасырын арна бар» деген мақала жариялайды. Онда Қытайдың ұшқышсыз ұшақтарының үлкен партиясы Ресейге бет алғаны туралы айтылған.
«Батыс елдерінен әскери тауарларды сатып алу мүмкіндігінен айырылған Мәскеу Орталық Азиядағы бұрынғы Кеңес Одағы республикаларынан көмек сұрап барады. Олардың кейбіреулері Ресей Федерациясымен тарихи және қаржылық байланысы бар, сонымен бірге Еуропа мен Қытай олармен белсенді сауда жасайды», делінген басылым материалында.
Басылымның хабарлауынша, Байден әкімшілігінің шенеуніктері Қырғызстанның ұсталған ұшқышсыз ұшақтар партиясы қай жерден жіберілгеніне ерекше алаңдайтынын айтады. Аталған басылымға берген сұхбатында АҚШ шенеуніктері Қырғызстанда Ресей басқа көздерден заңды түрде ала алмайтын батыс және азиялық тауарларды жеткізуге арналған арнаға айналған көптеген кәсіпорындардың шоғырланғанын айтты.
Басылым Ресейдің Украинаға басып кіруінен кейін, әсіресе соңғы айларда Қырғызстанда негізінен Ресеймен жұмыс істейтін импорт-экспорт компанияларының саны айтарлықтай артқанын атап өтеді. WP келтірген мәліметтерде, фирмалар санкцияланған қытайлық және еуропалық тауарларды, ұшқышсыз ұшақтар мен ұшақ бөлшектерінен бастап телескопиялық көздеуіштер, жетілдірілген схемаларға дейін сатудан пайда көреді. Ресейге ұшақпен немесе құрлықпен тасымалданады.
Соңғы кездері Қырғызстаннан күмәнді тауарлар импорты 3,5 есеге артқаны байқалып, Қырғызстан мен Ресей арасындағы үйлестірудің жоғары деңгейі мен ресейлік арнайы қызметтердің транзакцияларына қатысуы да анықталды
Сондай-ақ, Ресейге жіберілген бұл жүктердің бір бөлігін Қазақстан ұстап тұр, деп жазады басылым.
Бірқатар америкалық және еуропалық дипломаттардың Бішкекке бірнеше айлық сәтсіз сапарларынан кейін Байден әкімшілігі Ресеймен сауданы тоқтату үшін Қырғызстанға «жаңа экономикалық қысымдар» дайындай бастаған.
Бұрын санкциялар немесе заңсыздық жасады деп айыпталған компанияларды қара тізімге енгізу шаралары осы аптаның басында енгізілуі мүмкін, - деді АҚШ жоғары лауазымды шенеуніктері.
Басылым «жалпыға қолжетімді сауда құжаттары Қырғызстандағы қара нарықтың ауқымы туралы түсінік береді» деп атап өтті. Осылайша, есеп бойынша, 2022 жылы Қырғызстанның Ресейге экспортының жалпы көлемі Украинаға басып кіргенге дейін өткен жылмен салыстырғанда 250 пайызға өскен.
«Ал кейбір өнімдер үшін, мысалы, оптикалық көздеуіштер, бұрын Ресейге экспорттаудың бірде-бір жағдайы болған емес», - деп жазады The Washington Post.
Сондай-ақ «сауда құжаттамасы да Мәскеумен сатып алуды үйлестірудің жоғары деңгейін көрсетеді» делінген.
Қырғызстанның Вашингтондағы елшілігі The Washington Post басылымының жағдайға түсініктеме беру туралы өтінішіне жауап ретінде Қырғызстан басшылығы халықаралық нормаларды ұстануға, контрабанда мен басқа да заңсыз сауда түрлерін тоқтатуға ниетті екенін мәлімдеді.
Дипломатиялық миссияның мәлімдемесінде Мәскеумен тауар айналымының күрт артуы белгілі бір дәрежеде ел шекарасы арқылы тауарлардың қозғалысын бақылаудың электронды жүйелерін жетілдірумен байланысты екені атап өтілген. Сондай-ақ, сыншылар «нақты экономикалық контекстті» ескермейтіні, өйткені Қырғызстан мен Ресей ЕАЭО мүшелері және миллионнан астам қырғызстандық Ресейде жұмыс істейтіні айтылған.
